İlk başlanacak öğün sebze püresidir.
Sebze püresi Elmanın öğlen yemeğidir.
Bir öğlen yemeği sebze, tahıl, et ve yağ içermelidir.
Bebeklere 4-6 ay arası buharda pişirilen veya kendi suyunda haşlanan sebzeler teker teker tattırılır. Özellikle yeşil sebzeler, tahıllar, sebze suları tattırılabilir. Her tattırdığınız gıda, tek olarak giderek artan miktarlarda denenir. İlk gün 1 çay kaşığı, 2. gün 2 çay kaşığı, 3. gün 3 çay kaşığı olarak denenir.
Bebeğinizi bir yandan siz beslerken bir yandan da eline vererek kendisi yemesi için fırsat verin. Parmak gıdalar dediğimiz ince uzun şekillerde hazırladığınız sebzeler, top köfteler, top sebzeli köfteler, elle yenebilecek şekilde makarnalar, sigara böreği (ıspanaklı, bamyalı vs), mücverler (karnabaharlı, pırasalı, kerevizli, vs) bebeklerin kolay yiyebildikleri tercih ettikleri gıdalardır.
Doktorunuzla ortak kararla, bebeğinizin gelişmişlik düzeyine, alerjilerine göre, uygun görülen zamanda sebze pürelerine başlanır. İlk 1000 gün bebeklere tuz ve şeker verilmemeli ve bebeğin damak lezzeti tuzlu ve şekerli gıdalara alıştırılmamalıdır. Daha sonra da az miktarda verilmeli ve erişkin olduğunda daha sağlıklı olabilmesi için tuz ve şekeri az tüketmelidir.
1.Aşama
Patates, havuç, pirinç veya irmik az su ile, üzeri kapalı küçük bir tencerede haşlanır. Suyu çektirilir, Püre kıvamında çatalla ezilerek her birinden azar azar verilir. Miktar giderek artırılır. Sebze karışımlarını tel süzgeçten geçirmek, robotla parçalamak uygun değildir. Pürüzsüz yemeye alışan bebek sonra pürüzlü yiyemez. Bebekler tabii ki pürüzsüz yemeyi tercih ederler ama zor olsa da ilk başlangıçtan beri pürüzlü sebze püresi denenmelidir. Unutmayın ki bu aylarda temel besin hala anne sütüdür ve bu katı gıdaları birkaç kaşık yese yeterlidir. Başlangıçta bir kase yemesi beklenmez. Bu dönemde az da olsa, zor da olsa pütürlü pürüzlü, çatalla ezilerek başlanmalıdır.
2.Aşama
Bu karışım içine değişik sebzeler teker teker ilave edilir. Mevsim sebzeleri olmasına dikkat edilir. Mevsiminde dondurulmuş sebzeler de kullanılabilir. Haşlanan sebzeler parmakla ezilecek kadar yumuşak olmalıdır. Kaşıkla reddeden bebekler, küçük parçalarla elle beslenebilir.
İlk başlanacak sebzeler havuç ve patatesi takiben
- İlk hafta kabak, ıspanak, semizotu, bal kabağı, tatlı patates,
- İkinci hafta enginar, brokoli, karnabahar, pırasa, pancar, yer elması, kereviz, tatlı patates, bal kabağı, fasulye, bamya,
- Üçüncü hafta taze soğan, taze sarımsak, dereotu, maydanoz, dolmalık biber, çalı fasulyesi, mantar, sivribiber, barbunya domates, marul, üzüm yaprağı, turp, karalahana sırası ile menüye eklenir.
Birbiri ile yakışan sebzeler beraber kullanılır. Bebeğe her gün değişik lezzette bir püre yapılır. Evinizde kendiniz için yaptığınız sebze yemekleri karışımları, kavurma kızartma değilse, içine salça, tuz, acı konmadan bebeğiniz için ayrılabilir ve sonra kendiniz için lezzetler ekleyebilirsiniz.
3. Aşama
Bu yaptığınız sebze karışımlarına ilk haftadan itibaren zeytin yağı ekleyebilirsiniz. Sebzeler piştikten sonra yağ eklenmesi tercih edilebilir. Bu arada tahılları da çeşitlendirmek gerekir:
- İlk hafta pirinç ve irmik
- İkinci hafta bulgur, şehriye, erişte, kuskus, makarna, ekmek,
- Üçüncü hafta tarhana, mercimek, kara buğday, kinoa, chia,
- Daha sonralarda tarhana, kuru fasulye nohut ilave edilir.
4.Aşama
Bu karışıma et ilave etme zamanıdır. Önce kuzu/koyun eti, sonra tavuk, dana, hindi vs eklenerek ve teker teker denenerek, giderek artan miktarlarda sebze püresine ilave edilir. Etler kıyma şeklinde veya ekmekle karıştırılarak, içine nane, kekik, soğan, sarımsak gibi tercih ettiğiniz lezzetler eklenerek köfte şeklinde sebze püresine ilave edilir. Bebeğiniz için aldığınız kıyma veya hazırladığınız köfte hazırlanıp dondurulabilir ve her gün sebze püresi pişirilirken içine bir kıyma parçası veya bir köfte ilave edilir. Dikkat edin dondurduğunuz ürünler, çabuk çözülmeleri için ince şekillendirilerek dondurulmalıdır. Uzun sürede çözülen etlerde mikrop üreyebilir. Balık 9. ayda eklenir.
Sebze püresi her gün değişik bir sebze ile birbirine yakışan sebzeler ve tahıllar seçilerek yapılır. Ispanak ile fasulye beraber siz evde yemiyorsanız bebeğinizin de yemesini istemeyin. Evde sizin yaptığınız yemeklerde olan karışımları tercih edin.
Son Aşama, Örnek Yemekler:
Artık sebze püremiz 1/3 sebze, 1/3 tahıl, 1/3 et olmak üzere tam bir yemek gibidir. Öncelerde püre olan karışım giderek taneli şekilde hazırlanır ve daha sonra tavla zarı büyüklüğünde ve kuşbaşı büyüklüğünde olmak üzere tam bir yemek gibi hazırlanır.
Hatta artık yavaş yavaş ev yemeklerine geçilir. Mesela dolma içinde hem sebze, hem et, hem de tahıl olan bir yemektir ve çatalla ezerek bebeğinize verebilirsiniz. Tuzsuz olmasına dikkat edin. Sulu köfte de içinde sebze olan, tahıl olan, et olan yemektir ve rahatlıkla ezerek bebeğinize verebilirsiniz.
Sulu köfte de içinde sebze olan, tahıl olan, et olan yemektir ve rahatlıkla ezerek bebeğinize verebilirsiniz. Ev yemeklerine geçtiğinizde öğünün dengeli ve besleyici olması bakımından, içinde hem sebze, hem tahıl, hem de et cinsi bir gıda bulunmalıdır. Yaptığınız yemekte bu gruplardan birisi yoksa yemeğin yanına eksik olanı ilave etmelisiniz. Mesela evde kıymalı taze fasulye yiyeceğiniz zaman içinde et ve sebze olduğu için aynı yemeği tuz koymadan bebeğinize verebilirsiniz. Ancak bu yemeğin içinde tahıl yoktur. Bu yemeği bir dilim ekmekle, veya bir kaşık pilavla verebilirsiniz. O zaman tahılı da tamamlanmış olur. Evde zeytinyağlı pırasa yapacaksınız. İçinde pırasa var, pirinç var. Et yok. Bu durumda pırasa yemeğini bir köfte ilave ederek yedirebilirsiniz. Evde köfte ve makarna yiyeceğiniz gün bu menüde et ve tahıl vardır. Yanına bir sebze eklemeniz gerekir. Bu sebze bir zeytinyağlı sebze yemeği veya bir salata olabilir. Kıymalı nohutlu ıspanak yemeği de yine içinde hem bir sebze, hem kıyma, hem de bakliyat bulundurduğundan dengeli zengin bir yemektir ve bebeğinize ezerek verebileceğiniz bir öğündür.
Bebeğinizi bir yandan siz beslerken bir yandan da eline vererek kendisi yemesi için fırsat verin. Parmak gıdalar dediğimiz ince uzun şekillerde hazırladığınız sebzeler, köfteler, top sebze köfteleri, elle yenebilecek şekilde makarnalar, sigara böreği (ıspanaklı, bamyalı vs), mücverler (karnabaharlı, pırasalı, kerevizli, vs) bebeklerin kolay yiyebildikleri tercih ettikleri gıdalardır.
Bebeklerinizi masada oturtarak, aile sofrasında sizinle birlikte yedirin. Ona örnek olun. Kendi yemeğini ellemesine, dökmesine izin verin. O hem öğrenecek hem oyalanacak, hem de yemek yemeyi deneyimleyecektir.
Hera evde pişen enginar yemeği yiyor. Bizde enginar zeytinyağlı pişer. içinde tahıl da yok, et de yok. Biz Hera’ya bugün, enginarın yanında bir köfte ve bir dilim ekmek de verdik. Böylece dengeli ve besleyici bir öğün oldu.
Eylül mantı yiyor. Mantı içinde tahıl olan, et olan bir öğündür. Etraftaki hamur un/buğday yani tahıldır. İçindeki kıyma et grubundandır. Üzerine domates sos yapıldıysa sebze de içerir. Domates sos yoksa mantı yanına çocuğun sevebileceği bir salata, mesela havuç salatası veya domates verilebilir. Böylece öğüne sebze de eklenmiş olur. Böylelikle sağlıklı, besleyici ve dengeli bir öğün elde edilmiş olur.
Kuru fasulye 7-8 aydan sonra bebeklere rahatlıkla verilebilir. Bazı çocuklara gaz yapabilir. Bu konuda dikkatli olmak, gerekirse daha geç başlamak uygun olur. Elgiz de kuru fasulye yiyor. Kuru fasulye et grubundan bir yiyecektir. İçine ayrıca et koyulması gerekmez. Sebze olarak taze domates kullanılarak pişirildiğinde sebze de koyulmuş olur. Zaten nişastalı bir gıda olduğundan çok fazla tahıl gerekmese de, yanında bir kaşık pilav ilavesi tahıl ihtiyacını da karşılar. Bu şekilde tam besleyici ve dengeli bir öğün olmuş olur.
Dürümler çocukların kolay tutabildikleri, kolay yedikleri için sevdikleri bir menüdür. Dürümün ekmeği tahıldır. İçine etli sebzeli bir karışım ile tam bir öğlen yemeği, peynir yumurta ile tam bir kahvaltı olabilir.
Ali pirzola yiyor. Sadece et. O zaman bu yemeğin yanına bir sebze, bir tahıl ilave etmek gerekir. Sebze olarak haşlanmış brokoli , tahıl olarak bir kaşık makarna ilave edersek öğün tam sağlıklı, besleyici ve dengeli olur.
Eylül bir porsiyon adana dürüm yemeye çalışıyor. Bu tabak tam sağlıklı, dengeli ve besleyici bir menü. İçinde bulgur pilavı ve lavaşı ile tahıl, domates biberi ile sebze, kebabı ile de et içeriyor. Eylül’e afiyet olsun.