Elmam 9 Aylık

Bebeğiniz artık yer değiştirebiliyor. Bu ay küçük kazaların zamanı. Bebeğinizin sık sık düşüp sık sık bir yerini vuracağı zaman. Evinizde tedbirler almayı unutmayın. Sivri köşeleri kırılabilecek camları çocuğun hareket alanından uzaklaştırın. Bebeğiniz artık yer değiştirebilir, o nedenle asla düşebileceği yüksek yerlerde bırakmayın. O hareket ettikçe her an düşebileceği endişesi ile kalbiniz çarpacak ama onun hareket ile ne kadar heyecanlandığını, küçük keşiflerini izledikçe çok da zevk alacaksınız. Bebeğiniz tam olarak hareketlenmeden ona bir oyun parkı almanız size bir nebze ferahlık sağlar. Bazı psikologlar bebeğin hapis duygusu yaşamaması için oyun parklarını sakıncalı bulmaktalar, ancak bebeğinizin güvenliği açısından, siz evde yalnızsanız, kısa süre için kurtarıcı olacaktır. Hatta kenarları tutunup kalkmak için çok da uygun olacak ve bebeğiniz ayakta sıralamayı rahatça deneyimleyecek fırsat bulacaktır. Oyun alanı içine en sevdiği oyuncaklarını koyun ve sıkıldığı zaman çıkmasına izin verin. Hatta siz de içine girerek beraber oynayın. Benim torunum Hera için oyun parkı kurtarıcı olmuştu. Evde bir de köpek vardı ve ilk zamanlar ikisinin ilişkisini ayarlamak da önemliydi. Zor zamanlarda Hera, onun için özel yaptırılan bu oyun parkında keyif ile oynadı.

Bazı bebekler önce karın üzerinde sürünmeyi deneyimler. Kimisi döne döne yer değiştirir. Emeklemek zor bir harekettir. Öğrenmesi gerekir. Bebeğin ağırlık merkezini, sağa sola, öne arkaya aktarması gerekir. Kompleks bir harekettir. Bir dizi onu öne iterken, karşı taraftaki eli öne çekmektedir. Bu hareketi yere çok bırakılan, yerde kendi kendine çabalayan çocuklar daha kolay deneyimler ve bir kez öğrendikten sonra hızla geliştirir ve hızlı bir şekilde emekler, emekleyerek tırmanabilir, emeklerken yön değiştirip kendi etrafında dönebilir. Bu emekleme hareketleri sırt, kol ve bacak kaslarının kuvvetlenmesine neden olur ve bebeğiniz yeterli olgunluğa geldiğinde yürüyebilir. Gelişimin her bir basamağı, bir sonraki gelişim için gerekli kasların gelişmesini sağlar. Dolayısı ile bu gelişim basamaklarının hepsini sırası ile yaşamak çocuğun ileri hayatında, tam kapasite, tüm kaslarını kullanmasını kolaylaştırır. Mesela yürüteç kullanmak ve çocuk yeterince emekleyemeden yürümeye başlaması, emeklerken gelişen kasların kısmen gelişememesi ve ileride o kaslarla ilgili beceriksizliğe neden olur. Mesela emeklerken avuç ve parmak kasları kuvvetlenir. İleride yazısı bozuk, el becerileri yetersiz kişiler, muhtemelen bebekken emeklemeden yürüyen kişilerdir. Kısaca gelişimin her evresinde bebeğinizi yere bırakın ve yerde kendisi deneyimleyerek hareket çeşitliliğini artırsın ve kaslarını geliştirsin. Onu sıkıca bir oturma aparatında bağlı tutmak, yürütece koymak, pusette tutmak gelişimini engeller.

Bu dönemde tutunarak ayakta durma, tutunarak ayağa kalkma, sıralama, elleri bırakarak kısa süre durma gibi kaba motor beceriler gelişebilir. Emekleyerek tırmanabilir. Bebeğinizin bu hareketleri deneyimlemesi için yardımcı olun. Eğer kendisi tutunarak ayağa kalkmayı başardıysa, koltuk altlarından tutarak onun yere basmasına, mobilyalara tutunarak ayakta durmasına fırsat verin. Ayakta dururken biraz uzağa oyuncak koyun ve bebeğinizin ona ulaşmaya çalışması için tutunarak adımlamasını sağlayın. Bu şekilde tutunarak yürüdüğü zamanlarda bebeğinizin yalınayak yürümesi uygundur. Bu sıralarda parmak ucuna basarak yürür. Sert ayakkabı giymesi uygun değildir. Dar çoraplar bile ayağın büyümesini ve parmaklarını rahat açarak yeri kavramasını engeller. Ayak altı kaymayan rahat ve yumuşak çoraplar, patikler kullanılmalıdır. Bu şekilde yürüyüş ayak ve bacak kaslarının gelişimini, ayak kavsinin oluşumunu sağlar. Yalın ayak olmak, yer döşemesini hissetmek denge duygusunun gelişimine yardım eder. Ayak tabanlarının değişik yüzeylere dokunmasını sağlayın. Yumuşak yastıklar, sert döşemeler, halı, çim, kum, çakıl ve daha bir çok değişik yüzeyde bastırmaya çalışın

Kol kaslarını kuvvetlendirmek için çekme bırakma oyunu yapabilirsiniz. Bebeğinizi yere oturtun. Düşmesi halinde tehlikeli bir yere çarpmaması için etrafına yastıklar koyun. Bir müslin bezi ona verin tutsun. Diğer ucundan siz tutun ve hafifçe çekin. Onun da çekmesini öğretin. Yavaşça gerin ve aniden bırakın. Geriye düştüğünde eğlenceli sesler çıkarın. O da bu oyun ile çok eğlenecektir ve her defasında müslin bezi daha sıkı tutacaktır. Böylece ikiniz de eğlenerek kaliteli zaman geçirmiş olursunuz.

Aktivite masası tutunarak ayakta duran bebek için ideal bir oyuncaktır. Bebek ayakta masaya tutunarak veya karnını dayayarak destek alıp ayakta durarak oynar. Bu şekilde ayakta durmayı bolca deneyimlemiş olur. Eğer bebeğinizin ayakta duracağı bir aktivite masanız yoksa oyuncakları koltuk üzerine, sehpa üzerine koyarak bebeğinizin ayakta durup oynamasını sağlayabilirsiniz.

Bazı bebekler onlardan beklenilen tüm bu hareketleri kolaylıkla başarabildikleri halde bazıları sadece oturabilir. Hiçbir emekleme hareketi yapamayan, hiç yer değiştiremeyen çocuklar da olabilir. Unutmayın her çocuğun gelişimi farklıdır ve her biri başka bir alanda ileri olabilir. Bebeğinizi asla başka bebeklerle karşılaştırmayın. Ancak bebekler bir doktor tarafından izlenerek gelişimleri takip edilmelidir. Nörolojik gelişimin geriliğinin erken tespiti tedavi için önemlidir

Bebeğiniz artık oyuncakları elden ele geçirebilir, iki şeyi birbirine vurabilir. Oyuncakları sallayarak, fırlatıp atarak, yerlere vurarak değişik deneyimler yaşar. Küçük şişelere, kutulara değişik malzemeleri doldurup bebeğinize verebilirsiniz. Onları sallayarak değişik sesler çıkarmaya bayılacaktır. Dikkat edin şişeler kırılacak kadar ince olmasın veya kapakları açılıp küçük objeler bebeğinizin eline geçmesin. Ekmek kırıntısı, pirinç tanesi gibi küçük şeyleri iki parmağı ile tutmaya başlayabilir. Onunla pirinç toplama oyunu oynayabilirsiniz. Genelde pirinçleri toplayacak kadar ince motor kapasitesi gelişen bebekler tutunarak ayağa kalkmayı da aynı zamanda başarırlar. Kavanoz kapağını kavanozun üzerine kapatabilir. Çay bardağı içine üzümleri koyabilir. Bu hareketler bebeğinizin el kaslarının ve nörolojik gelişiminin, hedefleyici hareketler ile olgunlaşmasına bağlıdır. Böyle oyunlar oynayarak bebeğinizin ince motor gelişimine katkı sunabilirsiniz.

9 aylık bebek için hedefleyici oyunlar üretin. İçine çeşitli şekiller atılan kutular, geçirilen halkalar, birbirine vurulan objeler çocuğun, bir yeri hedefleyerek el ve kol kasları ile hedeflediği noktaya ulaşmasını sağlayan, yani ince motor kasları geliştiren oyunlardır. içine çeşitli şekiller atılan kutular bu yaşta oynayabileceği bir oyuncaktır ama tabii ki 9 aylık bebek kare, daire üçgen ayırımını yapamayacak ama o deliklerden başka küçük şeyleri atmaya çalışacaktır. Kutunun içine objeleri doldurup boşaltmak da bir oyundur. Hatta bu yaşlarda doldurmaktan çok boşaltmayı tercih eder. Bir damacana içine küçük objeler atmak çok sevdikleri bir oyundur. Zaten bu dönemde ayakta durmayı da tercih ettikleri için damacanaya tutunarak durmak da hoşlarına gidecektir.

Kitap bakmak da bebeğiniz için oldukça eğitici bir deneyimdir. Renkler, şekiller ve sizin ona anlatacaklarınız oldukça eğiticidir ama aynı zamanda sayfaları çevirmek, kitabı tutmak da ince motor deneyim sağlar. Kitabın yönünü doğru tutmak, resimlere baş aşağı bakmamak gibi beceriler de bebeğinizin uzaydaki geometriyi çözmesi anlamında başarıdır.

Bir süredir oynadığı oyuncaklardan bıkabilir. Oyuncakların bir kısmını ortadan kaldırın ve bir süre sonra tekrar verdiğinizde onları özlemiş olacaktır.

Uzak ve yakın görmesi sizin kadar gelişmiştir. Odanın diğer tarafındaki bir oyuncağı görür ve ona ulaşmak ister. Göz rengi de gerçek rengine ulaşmıştır. Bundan sonra değişmesi beklenmez.

Anlama algılaması da oldukça gelişmiştir. Bu dönemde neredeyse söylenen her şeyi anlar, pasif kelime hazinesi gelişmeye başlamıştır. “Anne, baba” gibi kelimeler net olmasa da artık anlamlı bir şekilde çıkmaya, tek heceli kelimeleri tekrara başlayabilir. Konuşma seslerini taklit etmeye çalışır. Bol bol konuşun anlatın. Onun söylemeye çalıştığı kelimeleri tekrarlayın. İlk hecesini söylemeye çalıştığı kelimeleri tamamlayın.

6-9 ay arası özgüven gelişmeye başlar. Başarabildiği şeyleri denemeye, başardıklarını tekrarlamaya ve kendi sınırlarını keşfetmeye başlar. Bundan mutlu olur. Beklentileri gelişir. Kapı sesi duyduğunda gelen kişiyi tahmin etmek, mama sandalyesini görünce yemek aranmak gibi bir sonraki adımı tahmin eder ve bekler. Anlama kapasiteleri de gelişir. Detayları fark ederler. Oyuncağa ulaşmak için nasıl uzanmak gerekir, veya oyuncağa ulaşmak için örtüyü çekmek ve üzerindeki oyuncağa yaklaşmış olmak gibi basit bazı problemleri çözmeye başlar. Bu dönemlerde yabancıları tanımaya, onlara tepki göstermeye, anneden ayrıldığında huzursuz olmaya başlar. Bu normal bir tepkidir. Onu bir başkası ile bırakıp gidecekseniz veda edin ve döneceğinizi söyleyerek sade bir şekilde ayrılın. Kendi üzüntünüzü belli etmeyin, uzun vedalara kalkışmayın. Bu konuyu siz çok büyütmeyin ve olağan davranın ki o da önemsemesin ve sizden kolay ayrılsın. Bir kez veda ettikten sonra asla geri dönmeyin, ayrılığı zorlaştırmayın. Eve döndüğünüzde bebeğinizin yüz ifadesini ve davranışlarını iyi inceleyin. Mutlu mu? Siz ayrıldıktan sonra güzel bir gün geçirmiş mi? Ayrılık zorluğu sizden ayrılmak istemediği için mi yoksa bakan kişi ile mutsuz olduğu için mi? Bu konu üzerinde düşünün. Birlikte olduğunuz zamanlarda kaliteli zaman geçirin ve onu sevdiğinizi her biçimde ona ifade edin.

İşaret dili iyice gelişmiştir. Sesler ve hareketler ile isteklerini ağlamadan bildirebilir. İstediği şeyi işaret edebilir. “Hayır” dediğinizde anlamını bilir. Her şeye engel olmak sık “hayırlar” bebeğinizin sizi dinlememesine sebep olur. Ona sağlığını tehdit etmedikçe dokunması, öğrenmesi, deneyimlemesi için her şeye izin verin, ancak “hayır” dediğinizde sözünüz net, kesin ve vazgeçilmez olmalıdır. Bu dönemde düşünmede ustalaşan bebeğiniz çeşitli şirinlikler ile sizi kararınızdan döndürmeye çalışacak ve yine istediğini yapmaya çalışacaktır. Tutarlı olarak “hayır” dediğiniz konuda kararlı olmanız ve vaz geçmemeniz bundan sonrası için güvenilir olmanızı sağlayacaktır. Bir gün önceyi hatırlayacak kadar hafıza gelişmiştir. Bir gün önce “hayır” dediğiniz bir şeye elini uzattığında yüzünüze bakarak sizin kararınızı yoklaması buna örnektir. Merakları artmıştır. Saklama, saklanma, karıştırma, keşfetme oyunları ilgisini çeker. Tehlikeli şeylerin bulunduğu dolap çekmece açamayacağı şekilde kilitlenmelidir. Korkular başlamıştır. Yüksek ve anlamadığı seslerden, tanımadığı kişilerden doktordan, aşıdan korkmaya başlar. Yavaş yavaş taklitler başlar, komplike davranışları taklit eder, öksürük hapşırık taklidi yapar. Diğer çocuklarla ilişki kurmaya başlar. Onların üzüldüğünü görünce üzülür. Ebeveynlerin onun hareketlerine tepkilerini ölçer. Neye izin var, anne baba neye kızılıyor, neler mutlu ediyor anlar. Yavaş yavaş bağımsızlığını ilan eder. Kendi başına bir şeye konsantre olmuş, o şey ile meşgulken bölünürse kızar, tepki gösterir.

Bebeğinizin 9. ayında günde 1 veya 2 kez yaklaşık birer saatlik uyku uyuması beklenir. Gece uykularını bütünlemiş olması veya en fazla 1-2 kez emmek için uyanması beklenebilir. Bu konuda sorun varsa doktorunuzla veya bir uyku danışmanı ile görüşmeniz uygun olur.

9 Aylık Elmanız:

Mükemmel emekleyebilir,
Ayakta durabilir,
Mobilyalara tutunarak sıralayabilir,
Oyuncakları rahat tutar ve ellerini rahat kullanarak oynayabilir,
Pek çok basit sözcüğü anlar,
Basit komutları alır,
Yeni korkular başlar.

9 Aylık Elma'nın beslenmesi:

Bu aya kadar bebeğiniz alerjik gıdalar hariç neredeyse aile sofrasından her şeyi deneyimlemiş olmalıdır. Anne sütü halen devam etmektedir. Elmanız oturarak aile sofranızda sebzeler, meyveler, yoğurt, kahvaltı gibi besinleri sizinle beraber normal ev yemekleri olarak tüketmeye başlamalıdır. Artık bebeğiniz kahvaltı, öğle yemeği ve yatmadan önce öğünü olarak 3 ana öğün almalıdır. Sabah ile öğlen arası bir meyve ara öğünü, ikindide bir yoğurt ara öğünü uygun olacaktır. Gün boyunca 3-4 saatte bir, gece uyandığında 1-2 kez anne sütü vermeye devam edilmelidir. Bu ay daha önce vermediğimiz bal, yumurta, balık gibi alerjik olduğunu düşündüğümüz gıdalar 3 gün kuralına uygun olarak yavaş yavaş, teker teker başlanmalıdır. Çok alerjik olduğu bilinen kabuklu deniz hayvanları 1 yaş sonrasına bırakılmalıdır.

Bu Ay:

Gelişimini değerlendirmek ve sağlık kontrolü için doktorunuzu ziyaret edin.
Bu ay devlet aşı takvimine göre kızamık aşısı ek doz olarak yapılabilir. Ancak 1 yaşından önce yapılan kızamık aşısı tam koruyamaz. Aşı bir yaşında tekrar edilecek. Ülkede kızamığın arttığı zamanlarda bu ek doza ihtiyaç var. Uzun zaman kızamık görülmediğinde bu doz yapılmıyor. Ülkenin o anki durumuna göre, sağlık bakanlığının önerilerine göre bu ay kızamık aşısı yapılabilir. Özel aşılardan eksik kalan var mı? Doktorunuz ile konuşarak bu ay olması gereken aşılar hakkında bilgi alınız.
D vitaminine devam ediyorsunuz değil mi?
Demir vermeyi unutmuyorsunuz değil mi? Kilosuna göre artırmayı unutmayın.