Elmam 11 Aylık

Bu aylarda ince motor kaslar da oldukça gelişmiştir. Minik parmaklar da artık çalışıyor. İki parmak ile ince saç kıllarını, ekmek kırıntılarını yerden toplamaya başlar. Onunla pirinç oyunu oynayabilirsiniz. Pirinçleri küçük bir kutuya doldurup, boşaltmak güzel bir oyun olabilir. Minik pirinç tanelerini tutmaya çalışmak, ince motor kasları destekleyen iyi bir egzersizdir. Bu parmaklar küçük şeyleri tutabildiğine göre, yiyeceklerini de tutup ağzına koyabilir. Yiyeceklerini eli ile tutabileceği şekilde hazırlayıp önüne koyun. Küçük parçalar halinde veya ince uzun kesilmiş sebze ve meyveler, küçük köfteler hazırlayabilirsiniz.  Bebeğiniz bu yiyecekleri kendisi yemeyi başarmalıdır.

Dil gelişimini  değerlendirecek olursak, bebeğinizin artık basit kelimeleri anladığını fark ederiz.  Bazı kelimeleri söylemeye çalışır. Ona erişkin cümleleri ile cevap verin. Kelimeleri söylerken ağzınızın içinde yuvarlayarak değil, dudak ve dil hareketleriniz belirgin, net konuşmanız daha kolay öğrenmesini sağlar. Sizi taklit ederek kelimeleri öğrenmeye çalışacaktır. Size bir şeyler anlattığında anlamasanız da “Sahi mi? Öyle mi? Çok enteresan… Ne güzel anlattın vs” gibi cevaplar verin. Hoşuna gidecektir.  Bir süre sonra işaret ederek, kendine özgü sesler çıkararak ne istediğini anlatmaya başlar. Siz anladığınızda düzgün cümlelerinizle istediği, işaret ettiği şeyin adını söyleyin. “Su mu istedin?, Kucağıma mı gelmek istiyorsun?” Bu şekilde yavaş yavaş kelimeleri öğrenecektir. Oyun oynarken oyuncakları ismi ile, rengi ile söylemek öğreticidir. “Küçük kırmızı balığı verir misin?” “Bu mavi topu kutuya koyar mısın?”

Can da kitapta 5 rakamını ve 5 parmağı tanıyor ve sorulduğunda işaretlerle anlatıyor. Kafasını öne sallayarak “evet”, “cık cık” ses çıkararak “hayır” diyor.  Bu yaşlarda işaretlerle size cevap veren, bakışlarla anlaştığınız çocuk, yakında yavaş yavaş kelimeleri de çıkaracaktır. Öncelerde kendi kelimelerini söyleyecek, siz erişkin gibi konuştukça kelimelerin doğrularını da öğrenecektir.

Bu aylarda çocuklar giyinirken kollarını bacaklarını uzatarak giyinmeye yardımcı olabilirler. Arada dökseler de bardaklarını kendileri tutarak su içebilir, ellerini kullanarak yemek yiyebilirler. En büyük zevki mama iskemlesinden aşağı oyuncak yiyecek vs atmaktır. Sizden attıklarını geri vermenizi ister. Bu onun için bir oyundur. Ona “hayır, atma” deseniz de gözünüzün içine baka baka atar. Ona neden “hayır “dediğinizi anlamamakta, sözlerinize karşı gelmek gibi bir amacı olmamakta ancak sabrınızı denemektedir. Atarsa ne olacağını merak etmektedir. Biz Hera’ya atmamasını öğretene kadar çok zorlandık. Eline top verdik. “Top atılır yemekler atılmaz” dedik. Bu arada yiyecekleri de “ağzına at diyorduk. “atmak” kelimesi kafasında karıştı. Sonraları yiyecekler için “ağzına koy” demeye başladık. Allahtan evdeki köpek Hera her yemek masasına oturduğunda, mama iskemlesinin altında yerini aldı ve Hera’nın attıklarını yakalamaya başladı. Hera da bunu fark etti ve bilerek Arthur’u beslemeye başladı. Şimdi Hera 5 yaşında ve hala ne yese Arthur’a da uzatıyor ve beraber yiyorlar.

Bu dönemde bebeğiniz başka çocuklarla birlikte olmaktan hoşlanır. Henüz arkadaş kavramı onun için anlamsızdır ancak sosyalleşmesi için diğer çocuklarla birlikte olması, kişisel sosyal gelişimine pozitif etki eder. Bu dönemde yaşıtları ile oyun grupları tavsiye edilir. Çocuklarla birlikte oyun oynamaz ama beraber aynı ortamda oyuncağa yönelik oyunlar oynamaktan hoşlanır veya ortak oyunlara bireysel katılım göstererek eğlenir. Başka çocuklardan bazı beceriler öğrenir. Daha büyük çocukları taklit etmeye çalışmak bebeğinizin gelişimini hızlandırır. Çeşitli ortamlarda komşu çocukları, arkadaş çocukları kuzenler çok iyi oyun arkadaşıdır. Bu sizin için de iyi bir fırsattır. Diğer annelerin tecrübelerinden yararlanmanız için iyi bir ortam olabilir.

Bebeğiniz içi bazı kuralları öğreneceği zamandır. “Hayır’larınız” kıymetli olmalıdır. Çok önemli şeylere “hayır” demeli, mümkün olan her şeye izin vermeli ve bebeğinizin keşfetmesine fırsat tanımalısınız. Her ne kadar bebeğiniz sizi dinlemese de bazı sınırları öğretebilirsiniz. Onun sizi dinlememesi, size karşı gelmek, sizi üzmek değil, dünya nasıl çalışıyor öğrenmeye çalışmak sebebi iledir. Mesela bir kedinin kuyruğunu çekmek isterse ona gözlerinin içine bakarak, net ve kararlı bir şekilde “hayır” demek ve elini kediden uzaklaştırmak gerekir. Sonrasında dikkatini başka şeye çekmek gerekir. Mesela “kediyi sevelim” deyip kediyi okşamayı öğretebilirsiniz. Bebeğiniz yarın bu kuralı hatırlamayabilir. Bunu dert etmeyin ve siz her defasında aynı şeye, kararlı ve tutarlı bir şekilde “hayır” demeye devam etmelisiniz. Önce “hayır” dediğiniz şeye ertesi gün “evet” dememelisiniz veya bir ebeveynin “evet” dediği şeye diğeri “hayır” dememelidir. Aksi halde çocuğun kafası karışır ve anne babanın güvenirliği azalır.

11 Aylık Elmanın beslenmesi:

Bu aya kadar bebeğiniz neredeyse aile sofrasından her şeyi deneyimlemiş olmalıdır.  Anne sütü halen devam etmektedir. Elmanız oturarak aile sofranızda sebzeler, meyveler, yoğurt, kahvaltılıklar, tahıllar, etler gibi besinleri sizinle beraber normal ev yemekleri olarak tüketmeye başlamalıdır.

Artık bebeğiniz 3 ana öğün ve 2-3 ara öğün alabilir. Ana öğünler:

• Kahvaltı,
• Öğle yemeği,
• Yatmadan önce öğünü

İlk bir yıl yatmadan önce öğünü ilk aylarda tahıllı sütlü bir mamadır. Ancak yemeklere besinlere alıştıkça, ebeveynler onu rahatsız etmeyen besinlerden emin oldukça bu öğün bir akşam yemeği olabilir.  Bu sırada seçilecek yemekler mantı, yoğurtlu makarna, kıymalı patates, kabak dolması gibi gaz yapmayacak, kolay sindirilecek yemekler olabilir. Eğer akşam yemeğini erken yiyor ve erken uyutulamıyorsa, bebek uykudan önce acıkıyorsa, yatmadan önce tekrar bir ara öğüne ihtiyaç duyulabilir. Yatarken onu gece boyunca tok tutacak şekersiz muhallebi gibi, tahıl ve süt içeren bir gıda veya duruma göre anne sütü/formül mama verilebilir.

Ara öğünler:

• Sabah ile öğlen arası bir meyve ara öğünü,
• İkindide bir yoğurt ara öğünü
• Gerekirse yatmadan önce duruma göre ya sütlü tahıllı bir mama veya anne sütü/formül mama

Gün boyunca 3-4 saatte bir,  gece uyanmalarda 1-2 kez anne sütü vermeye devam edilmelidir.  Formül mama ile besleniyorsa günde 3-4 saat ara ile formül mama alabilir. Bir yaşından sonra gece formül mama almasına gerek yoktur.  Ancak uyanıyor ve istiyorsa en fazla 1-2 kere verilebilir. Bu sıralar yavaş yavaş gece beslenmesini kesmenin zamanıdır. Formül mamayı yavaş yavaş, sayıca ve miktarca azaltmaya başlamak ve kesmek gece uykularını bütünlemesine yardımcı olacaktır.  Anne sütünün devamlılığı açısından gecede 1-2 defa anne sütüne bir süre daha devam edilmesinde yarar vardır. Aksi halde uzun süre memeler boşalmadığında süt azalmaya başlar. Çok alerjik olduğu bilinen  kabuklu deniz hayvanları 1 yaş sonrasına bırakılmalıdır.

11 Aylık Elmanız

• Emekleyebilir,
• Emekleyerek tırmanabilir,
• Tutunup ayağa kalkabilir,
• Tutunarak yürüyebilir,
• Yardımsız yürüyebilir,
• Küçük şeyleri 2 parmağı ile tutabilir,
• Basit kelimeleri anlar ve tekrar eder,
• Basit komutları alır.

Bu ay:

• Gelişiminin değerlendirilmesi, sağlık kontrolleri ve bu aya uygun tavsiyeler için doktorunuzu ziyaret etmeyi ihmal etmeyin.
• Müjde bu ay devlet aşı takvimine göre aşı yok. Ancak yapılmamış özel Meningokok aşıları varsa ihmal etmeyin. Gelecek ay yine aşılar var.
• D vitaminine devam ediyorsunuz değil mi?
• Demir vermeyi unutmuyorsunuz değil mi? Kilosuna göre artırmayı unutmayın.

Bu aya uygun oyunlar:

• Kaybet bul
• Anne nerede?
• Şekillerin takılıp çıkarıldığı oyuncaklar
• Bloklar, küpler
• Sosyal yaşam oyuncakları
• Arabalar bebekler
• Taklit oyuncakları
• Etki tepki oyuncakları
• Aktivite masaları
• Yürümeye yardımcı itme oyuncakları
• Üzerine binilen oyuncaklar
• 3 tekerlekli bisiklet
• Kalın sayfalı kitaplar
• Parmak kuklaları
• Şekillerin takılıp çıkarıldığı oyuncaklar
• Büyük parçalı legolar
• Top
• Su oyunları
• Balon yakalama
• Karalama, boyama
• Saklama, saklanma