On aylık bebeğinizin kaba motor becerileri  oldukça gelişmiştir. Emekleyerek tırmanmayı deneyebilir. Artık tutunarak ayakta durmayı, sıralamayı, hatta kısa süre elini bırakarak ayakta durmayı başarabilir. Çok az sayıda çocuk bu aylarda yürümeyi başarabilir. Bebeğiniz bu aya kadar hiç emeklemediyse, ya da bir yere tutunup kalkmadıysa, bu durum sizi endişelendirebilir. Bazı bebekler denemektense, gözlemlemeyi tercih ederler. Onların nörolojik gelişimlerini doktor kontrolünde tuttuğunuz sürece, endişelenmenize gerek yoktur. Çok büyük ihtimalle bebeğiniz birden hareketlenmeye, tutunarak ayaklanmaya, ya da emeklemeye başlayacaktır. Bazı bebekler emeklemek yerinde, popolarının üzerinde hareket etmeye çalışır. Bazıları, karınlarının üzerinde sürünerek bir yerden bir yere giderler. Bazıları ise sabit bir noktaya tutunup, etrafında dolaşırlar. Bu aylarda yatar pozisyondan, kalkıp, oturabilirler. Elinden tutarak yürüme egzersizleri yapmak, tutunup kendisi yürüyebileceği ortamlar yaratmak yürümesini kolaylaştırır.

İnce motor gelişim olarak kutuya küçük küpleri vs doldurup boşaltabilir. Oynayan bölümleri olan oyuncakları sever. Çevirebileceği, döndürebileceği, basınca ses çıkaran, ışık yanan düğmeler,  vs.. Tek eli ile 2 küçük nesneyi tutabilir (iki kalem). Kitap sayfalarını çevirmekten, değişik dokulu yüzeyleri keşfetmekten hoşlanır. Deliklerden objeleri geçirmeye çalışır. Mesela pipetleri 3’e keserek küçültün, boş bir pet şişe içine koyması için bebeğinize verin. Önce kendiniz koyarak gösterin ve bebeğin pet şişe içine pipetleri koyması için teşvik edin. Çok dikkatli olacak ve ağzına atmasına engel olacaksanız küçük düğmeleri de pet şişeye doldurması çok güzel bir egzersizdir ve ince motor kasların gelişimini sağlar.

Bebeğiniz dil gelişiminde de bu sıralar kendini gösterecek. 4-6 ay arası çıkarmaya başladığı hece seslerini tekrarlayarak hece tekrarları şeklinde sesler çıkaracaktır. Doğduğundan beri duyup kaydettiği kelimeleri artık anlamaya, ağzının içinde yuvarlayarak çıkardığı sesleri artık daha net kelimeler olarak çıkarmaya başlayacaktır. Tek heceli kelimeleri söylemeye başlar. Hala sizin kelimelerinizden çok, sesinizin tonundan ve duygularınızdan anlamaktadır. O size bir şeyler söylerken düşündüğünü söylediğini sanmaktadır. Artık kendi vurguları ile cümleleri vardır. Vurgulardan düz cümle veya soru cümlesi ayırt edilebilir. Dil gelişimi için siz de ona anladığınız şekilde cevap vererek bir diyalog oluşturun. Bu dönemde söylenilenleri anlamlandırmaya başlayarak “Baba nerede?” diye sorduğunuzda, aramak için başını çevirip aramaya, isteklerinin karşılanması için işaretleri ya da sesleri kullanmaya başlar. Artık bebek dilinde ve sesinizi değiştirerek konuşmayın. Çünkü bebeğiniz konuşma becerisini sizi taklit ederek geliştirir ve doğru konuşabilmesi için doğru kelimeleri, düzgün vurgular ve net seslerle işitmesi gerekir. Bunun için ona tüm gününüzü basitçe anlatabilirsiniz. Bebeğiniz sizi dinlerken sözcüklerinizdeki kesin vurguları tekrarlamaya çalışacaktır. Onunla bol bol konuşun yaptıklarınızı anlatın. Bebeğinizin başarılarını övün. Bu dönemde bol bol kitap okuyabilirsiniz. Uzun hikayeler olmasa da sayfalardaki resimleri anlatan uydurduğunuz cümleler ilgisini çeker.

Bu dönem “hayır” kelimesinin anlamını bilmesi gereken zamandır. Ona yapmaması gereken şey ile ilgilendiği zaman net ve kararlı bir şekilde “hayır” deyin. O kelimenin anlamını anlasa da yaptığı şeyi yapmaya devam edecektir. O sizi dinlememek için değil, merakı, öğrenme isteği ağır bastığı için yaptığı uygunsuz işe devam etmek ister ve gözünüzün içine baka baka yaptığı muzurluğa devam eder. Ona “hayır” deyin ve onu suç alanından uzaklaştırıp başka bir şey ile dikkatini başka konuya çekin. Böylelikle sizin kararlı olduğunuzu anlayacak, “hayır” kelimesinin anlamını anlayacak ve zamanla yaptığı şeyden vaz geçmeye başlayacaktır. Henüz uzun cümleleri, açıklamaları anlamayacağı için ona “kabloya dokunma çünkü seni elektrik çarpabilir, yara olursun, hasta olursun, ölürsün “ gibi açıklamaları anlayamaz ve sizin “hayır” kelimeniz kadar etkili olmaz. Gelişim sürecinde rutinler gerçekten çok önemlidir. “Evetler” ve “hayırlar” sık sık değişmemelidir. Ona koyduğunuz kuralların değişmemesine, evdeki ortamın karışık olmamasına özen gösterin. Bebeğiniz, dün neye hayır dediğinizi hatırlamayabilir, ancak bu konuda tutarlı olmak, ilerde kuralları daha iyi uygulamasını sağlayacaktır.

Bebeğiniz artık sosyal bir birey.  Etrafta gördüğü herkese gülücük veren, bazen utanan, yüzünü saklayan, bazen sevmeyip iten küçük bir adam.  etrafındaki insanların duygularını anlar ve onlara uygun davranır. insanları cezbetmek ister. Artık alkış, baybay, cee gibi oyunları anlar, hatta kendisi de oyuna katılır. Gittiğini anladığında bay bay yapmaya, araba koltuğuna oturtulduğunda gezmeye gideceğini, giyinmeye başladığında dışarı çıkacağını anlamaya başlar.

Bu ve bundan sonraki birkaç ay sizden ayrılmak istemeyecek ve etraftaki herkese tepki gösterecektir.  Bakan yardımcınıza ya da anneanne babaanne gibi 2. derece bebekle uğraşan kişilere bebeğinizi alıştırmak için yavaş hareket etmeli, hemen kucaklarına bırakmamalı, ilk hareketin bebeğinizden gelmesine izin vermelisiniz. Bir yere giderken, anlamayacağını düşünseniz bile, bebeğinize geri döneceğinizi söylemeniz devamlılık algısı nedeniyle çok önemlidir. Gidip, geleceğinizi anlatmanız ona bilişsel anlamda güven verir. Gittiğinizde, geri geleceğinizi bilmek bebeğiniz için büyün önem arz eder. Bu dönemde sık görülen ayrılık endişesini sizin ilgi ve sevginizle atlatacaktır. Rutininizi korumak adına, ayrıldığınız her zaman ona el sallayın, gitmekte olduğunuzu belirtin ve tekrar geleceğinizi söyleyin. Her el sallayışınız, onun da size el sallaması için bir fırsattır. Bir zaman sonra kaçınılmaz olarak sizinle birlikte el sallamayı öğrenecektir.

Bebeğiniz uyanıkken uykuya dalmakta zorluk çekebilir. Bu durumda size ihtiyaç duyar. Onu kucağınıza alarak bir şarkı bir ninni söyleyebilir, bir masal anlatabilir, ritmik sallayabilir, pış pış yapabilirsiniz. İyice sakinleştirdikten sonra dalmasına yakın yatağa koyarak uyumasına yardımcı olabilirsiniz. Burada önemli olan bebeğinizi sakinleştirdikten sonra yatakta kendi kendine dalmasına fırsat vermenizdir. Kendisi yatakta dalan çocuk gece boyunca uykusu hafiflediği zamanlarda size ihtiyaç duymadan yeniden dalar ve tekrar uyutulmaya gerek kalmaz. Sallayarak, emzirerek, emzikle, kucakta dalan çocuk uykusu her hafiflediğinde tekrar alıştığı bu uyku kalıbına ihtiyaç duyacak ve tekrar dalması için yardım etmeniz gerekecektir. Tabii bu durumda gece çok kere uyutulması gerekecektir. Sakinleştirmek ve uykuya hazırlamak için elinizden geleni yapın ama uykuya dalması için son aşamada onu yatağa bırakın.

Bebeğiniz rutinleri ve önceden deneyimlediği şeyleri tercih eder. Bildiği kişiler, bildiği yerler, bildiği uygulamalar ona güven verir. Bu nedenle yabancı değişik bir yer, yabancı kişiler karşısında nasıl davranacağını öngöremezsiniz. Onunla bu aylarda seyahat etmek de risklidir. Yabancı yer, yol serüveni gibi önceden deneyimlemediği tecrübeler karşısında nasıl davranacağı bilinmez. Böyle zamanlarda yanınızda kitapları, oyuncakları, sevdiği örtüsü battaniyesi olursa kendisini daha iyi hisseder. Tabii ki her şeyden önce sizin sevginiz ve ilginiz onu sakinleştirecek ve yeni ortama alıştıracaktır. Yeni ortamlarda önce siz kucağınızda tutun. Ortama alışsın ve eğer onunla ilgilenmek, oynamak isteyen başkaları varsa yavaş yavaş sizin kucağınızda onunla ilgilenmeye başlasın ve yine ilk hareket bebeğinizden diğer kişiye olsun. Sakın hemen onu başkalarının kucağınızdan kapmasına izin vermeyin.

Bu dönemde eskiden korkmadığı bazı şeylerden korkabilir. Gök gürültüsü ve elektrikli süpürgesinin sesi  gibi yüksek seslerden korkabilir. Korktuğunda kucağınıza alarak sakin davranmanız ona korkulacak bir şey olmadığını kısa zamanda öğretecektir.

Şarkı dinlemek, melodiler duymak bebeğiniz için çok önemlidir. Müzikle beraber el hareketleri yapın, şarkı sözlerini hareketlerinizle destekleyin. Şarkıda yürüdüm diyorsa yürüyün, güldüm diyorsa gülün. Böylece kavramlar ve kelimeler arasında bağlantı kurmaya başlayacak ve anladığı komutlar artacaktır. Bu dönemde vücudunun bölümlerini öğrenmeye, sorulduğunda göstermeye başlar. Onunla vücut bölümlerini öğreten oyunlar oynayabilirsiniz. İçinde vücut bölümleri olan şarkılar söyleyebilir ve işaretlerle oyun yapabilirsiniz. (Ceviz adam şipşap şop, Burnu uzun lü lü lü….)  Saklanıp, tekrar ortaya çıktığınız oyunlar, (ce-ee), görünüp, kaybolduğunuz küçük numaralar bebeğinizi mest eder. Örneğin sevdiği battaniyeyi alıp, yüzünüzü kapatıp açarak onu eğlendirebilirsiniz. Ya da vücudunun bir bölümünü battaniyenin altına saklayıp onu aramanız ve bunu yaparken sevecen seslerle oyun oynadığınızı ifade etmeniz, onun gelişimi ve keyif alması için harika bir yöntemdir.

Artık bebeğinizin hafızası gelişmektedir. Evde odası nerede, oyuncakları nerede hatırlar ancak uzun süreli bilinçli bellek henüz gelişmemiştir. Tam olarak hafıza gelişimi 2-3 yaşları bulabilir.

Bu dönemde bebeğinizde, benliğin oluşumuna bağlı olarak kıskançlık, öfke, küsme, sevinç gibi psikolojik ve sosyal tepkiler görülmektedir. Sevdikleri kişileri, anne-babayı ve oyuncaklarının paylaşmak istemez.

Bebeğiniz 9-12 aylık iken sevdiği bir nesneyi güvenlik objesi olarak seçebilir. Morali bozuk olduğunda kendisini rahatlatacak favori oyuncaklar edinir. Bu nesne bir oyuncak, bir battaniye ya da bir çıngırak olabilir. Güvenlik objeleri bebeğinizin kendine güveni olmadığı anlamına gelmez. Aksine, bebeğiniz bu objeyi tutunca kendini rahat hissederek, sizin olmadığınız durumlarda da sakin olmayı öğrenir. Yorulduğunda, uyumak istediğinde, mutsuz olduğunda ya da korktuğunda bu objeye sarılarak kendini güvende hisseder. Bebeğinizin belli bir nesneyi güvenlik objesi olarak seçmesine izin verin. O objenin kullanılmadığı zamanlarda nerede durduğunu gösterin. İhtiyacı olduğunda o objeyi verin. Güvenlik objesini saklamayın ya da ceza vermek için bebeğinizden almayın.

10 Aylık Elmanız:

  • Mükemmel emekleyebilir, emekleyerek tırmanabilir,
  • Ayakta durabilir,
  • Mobilyalara tutunarak sıralayabilir,
  • Oyuncakları rahat tutar ve ellerini rahat kullanarak oynayabilir,
  • Pek çok basit sözcüğü anlar,
  • Basit komutları alır,
  • Yeni korkular başlar.

10 Aylık Elmanın beslenmesi:

Bu aylara kadar vermediğiniz alerjik gıdaları deneyimlemeye başladınız.  Aile sofrasında hemen hemen her şeyi tadarak, anne ve baba ile aynı sofrada yemeklerini yemelidir.  Anne sütü halen devam etmektedir ve hala beslenmenin en az yarısıdır. Anne sütü aynı zamanda,  anne ile olan bağın pekişmesi, duygusal tatmin ve keyif içindir. Artık bebeğiniz kahvaltı, öğle yemeği ve yatmadan önce öğünü olarak 3 ana öğün alıyor olabilir. Sabah ile öğlen arası bir meyve ara öğünü, ikindide bir yoğurt ara öğünü de eklenmiş olabilir. Gün boyunca 3-4 saatte bir, gece uyanmalarda 1-2 kez anne sütü vermeye devam edilmelidir, formül mama alıyorsa yavaş yavaş gece beslenmesini azaltma zamanıdır. 1 yaştan sonra formül mama alan bebeklerin gece uyanıp beslenmesine gerek yoktur. Anne sütü alan bebekler gecede 1-2 defa beslenebilirler. Gece beslenmesi anne sütünün devamlılığını sağlar. Gece boyu memeler boşalmazsa süt yapımı azalabilir. Çok alerjik olduğu bilinen kabuklu deniz hayvanları 1 yaş sonrasına bırakılmalıdır.

Bu Ay:

  • Gelişimini değerlendirmek ve sağlık kontrolü için doktorunuzu ziyaret edin.
  • Müjde bu ay aşı takvimine göre aşı yok. Ancak aşı takviminde olmayıp özel aşı olarak uygulanan benekli menenjit aşıları şimdiye kadar yapılmadıysa bu ayda uygulanabilir. Bu konuyu doktorunuzla konuşun.
  • D vitaminine devam ediyorsunuz değil mi?
  • Demir vermeyi unutmuyorsunuz değil mi? Kilosuna göre artırmayı unutmayın.

OYUNLAR:

  • Kaybet bul , Anne nerede?, saklama, saklanma
  • Parmak kuklaları ile masal
  • Takılıp çıkarılan oyuncaklar
  • Bloklar, küpler
  • Su oyunları
  • Balon yakalama
  • Karalama, boyama
  • Top
  • Sosyal yaşam oyuncakları
  • Arabalar bebekler
  • Taklit oyuncakları
  • Etki tepki oyuncakları
  • Aktivite masaları
  • Yürümeye yardımcı itme oyuncakları
  • Üzerine binilen oyuncaklar
  • 3 tekerlekli bisiklet
  • Kalın sayfalı kitaplar

 

Not: Her bebeğin gelişimi farklıdır. Her biri başka bir alanda ileri olabilir. Bebeğinizi asla diğer bebeklerle karşılaştırmayın. Ayına uygun gelişmediğini düşündüğünüzde doktorunuza danışın.