İLK 2 AYIN KAOSU BİTİYOR.
Birbirinize alıştınız. Birbirinizi anladınız. Bebeğinizin bakışından sesinden ne istediğini anlar hale geldiniz.
Bebeğiniz artık rahatça uyumaya alışmış, gece gündüz farkını anlamış, gece uzun uyumayı başarmış olabilir. 3-6 ay arası uyku alışkanlığı edinmenin tam zamanıdır. Bir bebeği 6 aydan sonra yeni bir şeye alıştırmak oldukça zordur. Bu dönemde gerekirse uyku danışmanlığı almalı ve bebeğinizin uykularını düzene koymalısınız. İyi uyuyan çocuk sağlıklı, mutlu, dinlenmiş olacak ve günün diğer saatleri daha keyifli geçecektir. Uyku rutini başlanmalıdır. Uyku öncesi 3-4 adımdan oluşan, yarım saat süren, her gün aynı uygulamalar uyku rutinidir. Bu uygulama bebeğinizi uykuya hazırlar ve kolay dalmasına neden olur. Her gün kendi yatağında uyumalıdır. Kendi yatağını güvenli bir yer olarak algılamalıdır. Yatağı aynı yerde, duvarında aynı tablolar, üzerinde aynı cibinlik olmalıdır. Yatağında her zaman bulunan aynı oyuncak (Uyku oyuncağı), ayıcık, kuzucuk ona güven verir. Eğer küçük bir sepette/beşikte yatıyorsa yavaş yavaş ona bir karyola almayı planlayın. Artık bebek sepetinden/beşiğinden karyolaya geçme zamanıdır. Artık hareket edebileceğinden daha güvenli bir yatak ortamı gerekmektedir.
Önümüzdeki aylarda artık dönebilir ve kenarı kısa bir yerden düşebilir. Karyola alırken parmaklıkların, ayağa kalksa da düşemeyeceği kadar yüksek, arasından kafası sığamayacak kadar dar, parmakları bacağı, kolu sıkışmayacak kadar geniş olmasına dikkat edin. Dişlense de boyalarının çıkmayacağı kalitede olmasına özen gösterin. (İleride bu yaramazlıklarla karşılaşacaksınız.) Hatta bu yatağı kendi yatağınıza yapıştırıp gerekirse aradaki parmaklığı çıkarabilirsiniz. Gece emzirme rahatlığı açısından bebeğinizin yanınızda olması sizin rahatınızı sağlayacak, bebeğinizin de hoşuna gidecektir. Bebekler anne yanında yatmakla daha güvenli hissederler. Sizle aynı yatak hem güvensizdir, hem de hijyenik olmaz. Anne yanında kendine ait bir yatak en uygun bebek yatağıdır. 6-7 aydan sonra ihtiyaca göre önce parmaklığı takmak, sonra da anne yatağından yavaş yavaş uzaklaştırmak, hatta kendi odasına koymak daha kolay olacaktır. Çocuk yatağına alışmış olduğu için hiç değilse yatak değiştirmemekle ayrılmaya daha iyi uyum sağlayacaktır.
Bebeğinizin banyolarını sakın ihmal etmeyin. Her gün su ile temas etsin. İlk bir yıl sabun şampuan kullanmanıza gerek yok. Sadece suya sokun. Kıvrım yerlerini elinizle veya yumuşak bir banyo süngeri ile silin. Terdir, tozdur, kokudur, bunlar su ile temizlenir. Sadece vücudun yağı sabun ile giderilir. İlk bir yıl bebeğinizin cildi zaten kurumaya elverişli ve hassas. Sabun kullanarak cildin yağını, doğal bariyerini bozmayın. Dilerseniz banyo suyuna papatyalar veya yasemin, manolya, lavanta gibi güzel bitki yağları koyabilirsiniz. Siz duş yaparken kucağınıza alabilirsiniz. Lavaboda suyu açıp altına tutabilirsiniz. Hatta ben banyo küveti yerine, küçük şişme havuzlardan öneriyorum. Hem yumuşak, hem renkli, hem de sizin için taşıması, işiniz bittiğinde kaldırması kolay. Çocuk için de psikolojik olarak bir zorunluluk değil oyun anlamı taşıyor. Dolayısı ile çocuk banyosu, su oyunu olabilir. Böylelikle bebeğiniz banyodan korkmaz.
Artık dik tutulduğunda başını dik tutabilir, başı düşmez, ana kucağında yatarken kafasını kaldırarak öne doğru eğilmeye başlar. Yüzükoyun yattığında göğsünü kolları üzerine kaldırmaya başlar. Sırt üstünden yana, yandan sırt üstüne dönebilir. Ayaklarını yere vurarak az da olsa yer değiştirmeye başlayabilir. Dikkat! Asla bebeği korumasız bir yerde bırakmayın. Her an bir kaza ile karşılaşabilirsiniz.
Bebeğinizi sırt üstü yerde yatarken ellerinden tutup çekin ve oturur pozisyona gelmesine çalışın. Sonra yavaşça geri yere bırakın. Bu ense kaslarını ve sırt kaslarını geliştiren bir oyundur.
Bebeği yere bırakın. Yüzükoyun zaman geçirmesine çalışın. Kendi kendine hareket etmeyi deneyimlemelidir. Göğsünün altına bir yükselti, mesela bir yastık koyarak hafif yükseltin. Yer çekimine karşı durmayı, elleri kolları üzerinde, dizlerini çekerek dizleri üzerinde yükselmeyi deneyimleyecektir. İleride dönme ve emekleme için iyi bir alıştırma olacaktır
Artık Elmanız kontrast renklerden daha karmaşık desen ve renklere ilgi duymaya başlar. Öncelikle kırmızı turuncu, en son mavi mor gibi renkleri ayırt edecektir. Daha uzun mesafeden görme başlamıştır. (3 metre mesafe). Kafasını bir yandan diğer yana çevirerek 180 derece takiple izlemeye başlamıştır. Sizi odaya girdiğiniz andan itibaren görür ve izlemeye başlar. Ona değişik objeler gösterin. Bırakın dokunsun. Plastik küçük objeler, yumuşak toplar, doldurulmuş yumuşak hayvanlar vs… Oyuncaklara uzanmaya, kısa süre de olsa tutmaya, tuttuğunu ağzına götürmeye başlamıştır. Küçük objeleri fark etmeye, onlara bakmaya başlar. (Mesela duvardaki çivi, sinek, vs..) Artık eller kollar daha kontrollüdür. Artık hedefe uzanabilir. Önüne oyuncaklar asın. Onlara ulaşmasını gözlemleyin. Önceleri tesadüfen oyuncaklara çarparken, giderek daha bilinçli onlara uzanacaktır.
Sesleri dinler. Tanıdık sesleri ayırır. Tanıdığı sese döner. Ses mesafesini anlar. Konuşurken dudak hareketlerinizi izler. Tıkırtı sesine döner. Mutsuz ve reaksiyonsuz insanlara tepki gösterir ve ilgilenmez. Eğlenme ve mutluluk kavramını bilir ve kendi duygularını belli eder. Baş etmek istemediği duygulara kendince cevaplar geliştirir. Etrafında kavga gürültü olduğunda donuk bakar, uzaklara bakar, üzüntü olduğunda ilgisiz görünür. Mutlu olduğunda gülümser, hatta eğlendiğinde sesli gülmeye başlar. Müziğe ilgi duyduğunu belli etmeye başlar.
Anne dışındaki yüzleri ve kişileri algılar. Elmanızın bakımı için babasından veya aile yakınlarından yardım alın. Yakın aile fertlerine de bağlanması için ortam yaratın. Bu size rahatlama imkânı tanır. Mümkünse bebeğinizin bakımına aile büyüklerini, arkadaşları dahil edin.
Bu ayda başkalarına gülümsemeye başlar. Kucak istediğinde kollarını uzatır. Aile yakınları ile zaman geçirmeye başlaması iyi olur. Daha sonra bu kişilerle bağlanması zor olabilir. 3. Kişiler bebeğinizle ve sizle zaman geçirirse bebeğiniz onlara alışır. Diğer kişilere kişiye tepki gösterirse üzülmeyin. Siz sevgi verin. Yadırgadığı kişiyi yeniden bebeğinize tanıtın. Ortamın tanıdık olması işleri kolaylaştırır. Zamanla sizin onayladığınız kişilere alışır.
Çok yoğun, çok kalabalık ortamlarda bebekler bazen fazla uyarıdan yorulurlar ve yalnız kalmak, sakin kalmak isteyebilirler. Bebeğinizi iyi gözlemleyin ve onu anlamaya çalışın. Fazla uyarı ile onu yormamaya dikkat edin. (Dikkat! overstimulation) Bebeğiniz algıda seçici davranamaz. Her şeyi duyar, her şeyi fark eder. Siz kalabalık bir ortamda dış seslere, uyarılara dikkat etmez, sadece karşınızda konuştuğunuz kişiye odaklanabilirsiniz. Onlar dış ortamı bertaraf edemezler. Her şeyi aynı anda fark eder, aynı anda duyarlar. Bu onları yorar. O nedenle fazla hareketli ortamlar, kalabalık, gürültü, ışık onları yorabilir. Öyle zamanlarda huysuz olabilirler.
Bu ayda ellerini fark eder. Ellerini izler, ağzına sokar, emer. Ellerini emmek onu rahatlatır. Parmak emebilir. Ona müdahale etmeyin. Dokunmayın. Korkmayın emme refleksi bittiğinde parmak emme de bitecektir. Emme refleksini tatmin edebilmek için eline emecek köşeleri olan değişik oyuncaklar verin. Bu oyuncaklar onda emzik gibi bağımlılık yapmaz ve emme refleksi bittiğinde de kendiliğinden bırakılır. Sizin ellerinizi izler. Kendini koruma başlar. Ayağını çektiğinizde veya ayağını acıttığınızda ayağını çeker.
Kitap bakmaya başlayın. Bebeğiniz ile baktığınız kitaplarda tek sayfada tek resim, belki bir cümle yazı veya hiç yazısız olmalı. Sayfalar sert karton olsun ki bir süre sonra bu kitapları o kendisi kullanacak. kolayca koparabileceği, yiyebileceği bir şey olmasın. Hatta piyasada “dokun hisset kitapları” mevcut. Bebeğinizin dokunduğunda değişik dokuları hissedebileceği kitaplar. Mesela bir portakal varsa yüzeyi portakal gibi pütürlü, bir şeftali varsa hafif tüylü, bir kedi varsa yumuşak tüylü vs. Kitaplara bakarken bu yüzeylere dokunmasını da sağlayabilirsiniz. Bu kitaplara bakarken resimler ile ilgili hikayeler uydurabilir, ses tonunuzla, mimiklerinizle destekleyerek, duygusunu verebilir, onunla oyunlar yaratabilirsiniz. Asla monoton bir ses tonu ile hikayeler okumayın. Aslında ne okuduğunuz önemli değil. Sizin romanınızı da okusanız ses tonunuz önemli. Ona ses vurguları ile, duyguları ile anlatır gibi okuyun. Kitap olmasa da ona yaptığınız yemeği, elektrik süpürgesinin nasıl süpürdüğünü, kuşları, ağaçları, işinizi, hatta dünyanın nasıl döndüğünü, güneşi, ayı, günü geceyi, anlamayacağını düşündüğünüz felsefi bir konuyu anlatabilirsiniz. Yeter ki monoton bir ses tonu kullanmayın, konunun içine mimikleri duyguları katın. Kelimelerinizi ağzınızın içinde yuvarlayarak değil, net tek tek konuşun.
Yavaş yavaş görmediği şeylerin de var olduğunu anlamaya başlar. Öncelerde görmediği şeyin olmadığını sanıyordu. Oyuncaklarını bir yastık arkasına veya bir örtü altına saklayıp çıkarın. Hatta oyuncağın bir kısmı dışarıda kalacak şekilde saklayın ve göremese de oyuncağın orada olduğunu fark etmesini sağlayın. “Miki nerede?” “Buradaymış. Örtünün altında”
Aynı şekilde siz başka odadayken, o görmüyorken seslenin ve varlığınızı fark etmesini sağlayın. Ses mesafesinden ne kadar uzakta olduğunuzu anlar. “Anne burada, mutfakta, yemek hazırlıyor. Şimdi gelecek.”
Bu aylarda salyalanma artar. Tükrük bezleri faaliyeti artmıştır, bebeğiniz ağzında artan bu sıvıyı tam toplayamaz. bazı bebeklerde 6 aydan sonra bu salyalanma biter. bazı çocuklarda 2-3 yaşa kadar sürer. Ancak bu kadar uzun süren salyalanma doktor tarafından değerlendirilmelidir. Erken dönemde görülen bu salyalanma diş çıkacağı anlamına gelmez. İlk diş genellikle 4-7 ay arsında çıkar. Diş çıkarma yaşı da çok değişkendir. Doğduğunda dişli doğan bebek olduğu gibi, 1 yaştan sonra ilk dişini çıkaran bebekler de vardır. Benim 2 kızımın da dişleri 1 yaştan sonra çıktı.
3 aylık Elmanız:
- Seslerle, mimiklerle cilve yapar, dış dünya ile ilişkisi gelişir. Daha az ağlar.
- Yalnız bırakılırsa protesto eder. Sosyal olmak ister.
- Farklı renk ve oyuncaklardan hoşlanır. Uyaranlara yanıtı çeşitlenir.
- Objeye uzanır, yakalayabilir, birkaç saniye tutabilir.
- Yavaş hareket eden objeyi bir yandan diğer yana kadar izleyebilir.
- Kafasını objeyi görebilmek için çevirir.
- Yüzükoyun yatarken dirseklerden destek alarak başını kaldırabilir.
- Uyku, uyanıklık ve yeme düzeni daha belirginleşir.
3 Aylık Elmanın Beslenmesi:
Anne sütünüz yettiği sürece ilk 6 ay sadece anne sütü, yetmediği durumlarda formül mama takviyesi ile beslemek gerekir. Bebeğiniz yediklerinize atlarsa, bu aylarda, kavurma kızartma olmayan, baharatlı, acılı olmayan sağlıklı besinlerden minik miktarlarda tattırabilirsiniz. Ancak asıl beslenme yine süt ile olmalıdır.
Anne sütü ile beslenen bebeklere asla biberon kullanmamalısınız. Biberona alışan bebekler daha sonra anne memesini almakta zorlanırlar. Formül mama kaşıkla, kadehle, veya doktorunuzun tavsiye edeceği başka yollar ile bebeğe verilmelidir.
3. ayda
Sağlık kontrolleri, gelişimin değerlendirilmesi, beslenmenin düzenlenmesi, uyku ve diğer konular hakkında görüş almak üzere doktorunuzu ziyaret etmeyi ihmal etmeyin.
- Meningokok (ACWY) ve Mningokok (B) aşılarının ilk dozu yapılabilir. Bu aşılar 2. aydan sonra bebeklere yapılabilen aşılardır. İkinci, üçüncü ve rapel dozlarını doktorunuz ile birlikte planlayın. İlk dozlar 1-2 ay ara ile , rapel doz 1 yaştan sonradır. Bu aşılar devletin karşılamadığı aşılardandır. Çok ağır bir hastalık olan Benekli Menenjit hastalığının aşısıdır. Maddi imkanınız elverdiği ölçüde yaptırmalısınız.
- Rotavirus aşınızın ilk dozu veya 2. Dozu yapılabilir. Bu aşı da devlet aşı takviminde yoktur. Özel aşıdır. 1-2 ay ara ile 2 doz veya 3 doz aşı yapılmaktadır. Zehirli ishal denilen Rotavirus ishallerinden koruyan bir aşıdır.
Bu aşılar özel aşıdır ve pahalıdır. Doktorunuz ile konuşarak bu aşıların yapılıp yapılmayacağına karar verin.
D vitaminine devam ediyorsunuz değil mi?
BU AYA UYGUN OYUNLAR
Göz teması kurun…
- Jimnastik halısı
- Banyoda oyun
- Çıngıraklı çoraplar
- Çıngıraklar
- Değişik dokulu oyuncaklar
- Dönence
- Yumuşak hayvancıklar, bebekler
- Emebileceği uçları olan oyuncaklar
Not: Her bebeğin gelişimi farklıdır. Her biri başka bir alanda ileri olabilir. Bebeğinizi asla diğer bebeklerle karşılaştırmayın. Ayına uygun gelişmediğini düşündüğünüzde doktorunuza danışın.