Elmam 4 Aylık

Bebeğiniz 4 aylık olduğunda dik pozisyona getirildiğinde başı düşmez, başını dik tutabilir, yüzükoyun yattığında kolları üzerinde göğsünü kaldırabilir, yan dönebilir, yatarken başını kaldırıp oturmaya çalışırmış gibi dikleşebilir. Kollarını sallamaya, bacaklarını vurmaya başlar. Diz ve kalça eklemi gelişir. Daha esnek olur. Bebeğinizi ayakları yere basacak şekilde tutun. Yeri fark etmesini ve yere vurarak yukarı aşağı hareketi deneyimlemesi için çalışın. 4-6 ay arası bebeğinizin ayaklarının yere tam basamadığı, bacaklarının gevşediği bir dönem olabilir. Bundan önce bebeğiniz, beyninin istemsiz merkezleri tarafından reflex olarak basıyordu.  Bu istemsiz reflex davranışlar 4 ay civarı gerilemeye başlar, dolayısı ile bu reflex basma da geriler ve bacaklar gevşer. Tam bu sıralarda beynin gelişmiş üst ve istemli merkezlerinden basma becerisi gelişmeye başlar. Bundan sonra bebeğiniz istemli olarak basacak, yani istediğinde basıp istediğinde gevşeyecek yani hop hop sıçrayabilecektir. Bazen istemsiz merkezler gerilerken üst merkezden basma gelişir ve arada bu gevşek hal görülmeyebilir. Bazen istemsiz merkezler hızla geriler ve henüz istemli basma gelişmemiştir ve bebeğiniz basamaz. Felç oldu sanmayın. Arada basamadığı böyle bir dönem olabilir. İstemli basması 6 ayı bulabilir.

Biraz erken olmakla birlikte Elmanız dönmeye başlayabilir. Sırt üstünden karın üstü yatış şekline, karın üstü pozisyondan sırt üstü yatış şekline dönebilir. Bunu öğretmek için yana bir oyuncak koyup ona ulaşması için dönmesine yardımcı olun. Hatta bacağını iterek ona dönmesi için destek verebilirsiniz. Bacağını atarak dönebileceğini keşfetsin. Kendisi başarabildiğinde alkışlayarak takdir edin. Aksi halde yaptığı o ani hareketten kendisi korkabilir. Bu ay kendiliğinden dönerse erken davranmıştır onu tebrik ederiz. Dikkat! sakın yüksek yerlerde korumasız bırakmayın, her şeyin bir ilki vardır ve ilk kez dönüp yere düşebilir.…

Doğduğunda yumruk olan eller artık açıldı. Elmanız ellerine bakarak, onları izler. Ellerini, parmaklarını emer. Bu dönemde emmesine izin verin ve hiç dokunmayın. Emme ihtiyacı kısa zamanda bitecek ve emme kendiliğinden bitecektir. Bu dönemde parmak emmesine müdahale edilen bebekler, bu konuda stres yapar ve parmak emmeye odaklanırlarsa, parmak emme kalıcı olur ve bebek büyüse de parmak emmeye devam eder. Bu günlerde eline emebileceği köşeleri olan oyuncaklar verin. Hem emme isteği konusunda tatmin olacak, sakinleyecek, hem de emzik, parmak gibi alışkanlık yapmayacak. Zürafa Sophie 1961 den beri bebeklerin klasik bir oyuncağıdır ve en erken dönemde kolayca tutup taşıyabildikleri, rahatça emebildikleri köşeleri olan bir oyuncaktır. Bu oyuncak doğal bir malzeme olan kauçuktan üretilmiş 5 duyuya hitap eden, tutması kolay, hafif, diş kaşımak için ideal bir oyuncaktır.  Lamaze marka oyuncaklar da hem dokunma duyusuna hitap eden çok değişik dokulu parçalardan oluşmuş, hem çeşitli renklerle görme duyusuna hitap eden, hem de emecek köşeleri olan oyuncaklardır.

Dikkat! Her şeyi ağzına götürdüğü bu dönmede, eline verilen malzemelerden parça koparabilir. Oyun materyallerin güvenli olmasına özen gösterin. Oyuncakların metal çıkıntılarının gevşemediğinden, tüylü oyuncakların göz, burun gibi parçalarının kopmayacağından emin olun. Ağzına alıp boğulmasına neden olabilecek her şeyden uzak tutun. Oyuncakların boyalarına dikkat edin. Çoğu boya kanserojendir. Bebeğiniz emzik kullanıyorsa bunu boynuna asmayın, kullandığınız asıcı boğulmasına neden olabilir. Bu dönemde emme ihtiyacı olduğu için eline vereceğiniz oyuncakların emecek bir köşesi olmasına çalışın. Zürafa Sophie bu anlamda da iyi bir oyuncaktır. Boynundan tuttuğunda ayakları, ayaklardan tuttuğunda kulakları çok güzel emiliyor. Bunları emerek tatmin olsun. Korkmayın emme refleksi bittiğinde 6 ay civarı bu emme isteği bitecek.

Ellerini orta hatta birleştirebilir. Parmaklarını açıp kapayabilir. El göz koordinasyonu için objeleri gösterin ve uzanması için teşvik edin. Oyuncakları eline değdirin ve tutması için teşvik edin. Dokunma duyusunu geliştirmek için değişik malzemelere dokunmasını sağlayın. Havlu kumaş, kürk, kadife, sentetik, jelatin kâğıt gibi değişik maddeler ile ona dokunun. (Lamaze oyuncakları bu konuda çok iyi.) Oyun halısı kullanıyorsanız değişik renklerde, değişik dokularda, değişik malzemelerden yapılmış bölümleri olan oyuncaklar asın. Ona elleri ile kolay kavrayacağı oyuncaklardan verin. Kimi zaman sağ elini kimi zaman sol elini kullanacaktır. 2-3 yaşa kadar hangi elini kullandığı tam olarak netleşmeyebilir.

Sizi kafasını çevirerek kapıdan girdiğiniz andan beri izleyebilir. Gördüğü şeye uzanmaya, objeleri yakalayıp ağzına götürmeye başlar. Duyduğu kokuyu ayırt eder, tanır. İşittiği sese döner ve ses çıkararak yanıt verir. Konuşurken dudaklarınızı izler. Sanki kelimeleri nasıl çıkardığınızı kaydetmektedir. Bu dönemde çok konuşulan bebeklerin ileride daha zeki oldukları ve kelime hazinelerinin daha zengin olduğu tespit edilmiştir. Çevresindeki şeyleri işaret ederek anlatmak, gelişen hafızaya kelimeleri depolar. İki dilin konuşulduğu evlerde ilk başta biraz gecikme görülse de sonra her iki dili de iyi öğrenir ve ayrıca lisan öğrenmeye eğilimi artar.

Mucize. Elmanız artık size cevap veriyor. Sizi tanıdığını belli ediyor. Duygularınızı anlıyor ve kendisi de çıkardığı sesler ile duygularını anlatmaya başlıyor. Çok eğlendiğinde kahkahalar atıyor. Ona konuşan gülen yabancılara gülümsüyor. Bebeğinizin size, hatta ailenin diğer fertlerine de agulayarak, bağırarak, çığlıkla cevap verdiğini göreceksiniz. Bebeğinizin başarılarını överek, gülümseyerek, onu kucaklayıp severek kutlayın. Unutmayın bebeğiniz sizin övgülerinizle motive olan sosyal bir yaratıktır. Bu dönemde hayatındaki kişileri seçmeye başlar 1. Derece yakınları bilir. Odada sizi arar. Bulduğunda kolları ile heyecanını belli eder. Sizi gördüğünde, bulduğunda rahatlar. Endişesi kalmaz. Çevresine alışır ve değişiklikleri fark eder. Müziğe ilgi duyar, elleri kolları ile müziğe eşlik eder.

Bebekler ten temasından çok hoşlanır. Masaj yapmayı ihmal etmeyin. Sizinle olan bağını artırdığı gibi vücudunun rahatlamasına da sebep olur.

Bebekler bu aylarda etraflarındaki dünyayı anlamaya çalışırlar. Her şeyi merakla izlerler. Ayna önünde oyunlar oynayın. Ayna görüntüsünün kendisi olduğunu anlamasa da aynadaki kendi görüntüsünden veya sizin görüntünüzden hoşlanır. Aynadaki görüntünün kendisi olduğunu yaklaşık olarak 2 yaşta anlar. Yaptığınız en önemsiz işleri bile anlatın. Kısa zamanda onun cevaplarını göreceksiniz.

Artık Elmanızın uyku düzeni oluşmaya başlar. Gece boyunca uyumaya, yaklaşık 6 saatlik uzun uykulara, sadece beslenme için uyanmaya ve gündüz 2-3 defa kısa uyku uyumaya alışır. Bazı bebekler bu düzeni 6. ayda yaparlar. Şimdiye kadar bebeğiniz küçük bir beşikte sepette yatıyorsa artık karyolaya geçmelidir. Artık hareketlenmeye başladı ve küçük yerler onun için güvensizdir. Her an düşebilir.

Bebeğiniz artık dış dünyaya alışmış, sizinle iletişim kurabilen akıllı bir yaratık oldu değil mi? Siz de ona alıştınız. Artık sindirim sistemi daha rahat. Kolik sancıları bitti. Gazını çıkarmayı öğrendi. Kaka sayısı azaldı. Güçlü emiyor. Emme araları 3-4 saat olmaya başladı, daha huzurlu. Bu aylarda ilk dişi çıkmaya hazırlanır. (ilk diş genellikle 8-9 aylarda çıkar. Ancak nadir de olsa dişli doğan bebekler vardır.  Normal şartlarda diş 4-12 ay arasında çıkabilir.) eğer diş çıkarıyorsa huysuzlanması, uykularının bozulması, hastalanması (ateş, ishal) gibi şikâyetleri olabilir. Eğer diş çıkarmaya başladıysa diş kaşıyıcılar, özellikle buzdolabında soğutulmuş/dondurulmuş olanlar onu rahatlatır. Doktorunuzdan diş etlerinin acısını azaltmak için krem/jel istemeyi unutmayın.

Elmanızı diğer bebeklerle, ev hayvanları ile, sizin arkadaşlarınız ve aile fertleri ile bir araya getirmeye çalışın. Diğerleri ile olan ilişkileri gözlemlesin, kendisi de onlarla iletişim kursun. bu onun ileride sosyal bir birey olması için gereklidir. yalnız büyüyen çocuklar ileride dış dünyaya karşı çekingen olabilirler.

Dördüncü ayın sonunda bebeğiniz sizin sesinize, sizin varlığınıza kollarını ayaklarını çırparak heyecan sesleri çıkararak cevap verir. Şimdiye kadar kendisine gülen herkese gülerken artık sevdiklerini ve sevmediklerini ayırmaya başlar. Tanımadığı, kalabalık insanlara alışması için biraz zamana ihtiyacı var.

Sizin kucağınızda güvende olduğunda dışarıdaki yabancılar, çocuklar, hareket ilgisini çeker ama onu bırakıp uzaklaşmaya başlarsanız sorun çıkarır

4 Aylık Elmanız:

• Dönebilir.
• Sırtını dayayarak destekle oturur gibi dik durabilir, başını dik tutabilir.
• Avucuna konan objeyi tutabilir. Objeye uzanabilir, ama fazladan birkaç deneme yapması gerekebilir.
• Duygularını belirten mimikler yapabilir.
• Ses ile size cevap verebilir,
• Anne dışındaki diğer kişileri tanır. Onunla ilgilenildiğinde duygularını belli eden sıcak yüz ifadesi ve gülümsemesi olur.
• Oyunlardan, oyuncaklardan hoşlanır.
• Gece boyu uyuyabilir, bezini değiştirmek gerekmez. Anne sütü alan bebeklerin gecede 2 defa uyanması normaldir. Anne sütünün devamlılığı için de 1-2 kez uyanması tercih edilir.
• Görmesi tamdır, her şeyi renkleriyle görür. Farklı uzaklıklara gözünü odaklayabilir.
• El parmak koordinasyonu gelişir. Elleri ile uzandığı şeyi tutmayı, kabaca sallamayı öğrenir.

4 Aylık Elmanın Beslenmesi:

Anne sütünüz yettiği sürece ilk 6 ay sadece anne sütü, yetmediği durumlarda formül mama takviyesi ile beslemek gerekir.  Bebeğiniz yediklerinize atlarsa, bu aylarda, kavurma kızartma olmayan, baharatlı, acılı olmayan sağlıklı besinlerden minik miktarlarda tattırabilirsiniz. Ancak asıl beslenme yine süt ile olmalıdır.

Anne sütü ile beslenen bebeklere asla biberon kullanmamalısınız. Biberona alışan bebekler daha sonra anne memesini almakta zorlanırlar. Formül mama kaşıkla, kadehle, veya doktorunuzun tavsiye edeceği başka yollar ile bebeğe verilmelidir.

Bu ayda:

Sağlık kontrolleri, gelişiminin değerlendirilmesi, uyku, beslenme ve diğer rutinlerin değerlendirilmeleri için doktorunuzu ziyaret etrmeyi unutmayınız.

Anneden geçen demir depoları bittiğinden bu ay Elmanıza demir takviyesine başlamamız gerekiyor.  Kilosuna göre kaç damla vereceğizi doktorunuz ile konuşun.

D vitamini veriyorsunuz değil mi?

Bu ay:

• Karma aşı (Difteri, Boğmaca, Tetanoz, Çocuk Felci, Menenjit),
• Pnömokok (Zatüre) aşılarının ikinci dozları yapılacak.
• Meningokok veya Rotavirus aşısı Özel aşılardandır. Başlangıçta doktor ve ailenin, bütçeye göre yaptığı takvime göre yapılacak.

Aşı reaksiyonları, ateş huysuzluk, huzursuzluk, yapılan bölgede şişlik, sıcaklık, hassasiyet olabilir. Evde ağrı kesici, ateş düşürücü ilacınız var mı? Ertesi güne önemli bir şey koymamaya çalışın.

OYUNLAR:

• Göz teması kurun…
• Jimnastik halısı
• Zurafa Sophie
• Çıngıraklı çoraplar
• Çıngıraklar
• Dişlikler
• Yumuşak hayvancıklar, bebekler (uyku oyuncağı)
• Tekrarlanan oyunlar (hafıza geliştirir)
• Su oyunları
• Konuşma, anlatma
• Yumuşak kitaplar
• 5 duyuya hitap eden uyaranlar
• Kitaplar