Minik Elma ne çabuk büyüdü değil mi? Artık hastaneden eve getirdiğiniz, ağlamaktan başka iletişim kuramayan, kucağınızda taşıdığınız minik bebek değil. Pastasında 3 mum üfledi. 3 koca yıl göz açıp kapayana kadar geçti. Artık dünyadan zevk alıyor. Sizinle daha uyumlu ilişkiler içinde. Sizinle sohbet ediyor. Arkadaşlık ediyor. 3 yaş küçüğünüzün okula hazırlandığı dönem. Artık bir ana okulu öğrencisi olabilir. Hayal dünyasının sınırlarına şaşırmamak mümkün değil. Düşünmeye ve mantıklı bağlantılar kurmaya başladı. Çok hızla öğrenebilir durumda. Konuşma becerileri de çok arttı.

Kaba motor gelişimine bakacak olursak kolaylıkla yürüme, koşma ve dengede kalma becerilerine sahip. Rahatlıkla merdiven çıkıp, inebiliyor. Topa tekme atmak, uzağa atlamak, tek ayak üzerinde durmak, 3 tekerlekli bisiklete binmek gibi becerilere sahip. Yavaş yavaş koordine hareketler ilgisini çekmekte olduğundan bisiklet pedalı çevirmek ona ilginç gelecektir. Üzerine binip kullanacağı araçlar bu dönemin ilgi çeken oyuncaklarıdır. Kısa süreli olarak tek ayak durabilen küçük Elma’ya sek sek oynaması öğretilebilir. Bu oyun denge ve koordinasyon için güzel bir oyundur.

İnce motor kapasite de gelişmiştir. Rahatlıkla 9-10 küpü üst üste koyabilmektedir. 5-6 parçalı yapbozları yapabilir. Artık resim yapma kavramını öğrenmiş, karalama yaparak yuvarlak ve düz çizgilerle kendince resim yapıp boyamaktadır. Düz çizgi kopyalamasını istediğinizde yapabilir, daire kopyalamaya da çalışır. Kesme yapıştırma etkinlikleri de ilgisini çeker, yapmaya çalışır. Kitap sayfalarını teker teker çevirebilir. Kapı kolunu çevirerek kapıyı açabilir, fermuar açıp kapayabilir. Çatal kaşık kullanabilir.

Dil gelişimi açısından bakarsak artık her şeyi anlamakta, ne, nerede, niye gibi soruları sormakta, içinde, üstünde, altında gibi yer bildiren terimleri anlamakta, anlaşılır konuşmaktadır.  2-3 aşamalı komutları almakta ve uygulamaktadır. 3-5 kelimeli cümleler kullanmakta, sıra ile konuşmayı öğrenmiş, konuşurken sizinle karşılıklı diyaloglar geliştirmekte, cevabınızı dinlemektedir. Adını, yaşını, cinsiyetini bilir. Arkadaşlarının isimlerini bilir. Ben, sen, o, biz, siz, onlar gibi zamirleri kullanabilir. Yabancıların da anlayabileceği kadar net konuşur. Gün içinde olan olaylar hakkında konuşabilir. Sizin de yardımınızla olayları sıraya koyabilir ve kısa bir hikâye oluşturabilir. Bu yaşta, o sırada, kendisi ile beraber olmayan şeyler, kişiler ile ilgili de konuşabilir. “Anneanne tatilde…”, “Baba işte.” “Topum parkta kaldı.” Düşünmesi gelişmeye başlamıştır. Zıt kavramlar hakkında yavaş yavaş fikri oluşur. Gece/gündüz, büyük/ küçük gibi kavramlar hakkında konuşmaya, objeleri özelliklerine göre gruplamaya başlar. Şekiller ve renkler hakkında fikri vardır. Yavaş yavaş cisimler ile renkleri veya şekilleri eşlemeye başlar. Gösterilen resmin (daha önce tanıdığı bir cisimse) ne olduğunu söyler. Mesela bir “kaşık resmi” görürse “kaşık” olduğunu söyleyebilir. Eline aldığı bir cismi kullanmayı bilir. Mesela bir makas verilse, onun kesmek için olduğunu bilir ve bir şeyleri kesmek ister. Baktığı resimde gördüğü kişinin yüz ifadesinden duygusunu anlar.

Kişisel sosyal olarak da gelişmiştir. Yetişkinleri ve diğer çocukları taklit eder. Diğer çocukların duygularından etkilenir. Çok değişik duygular yaşayabilir. Artık anne ve babadan kolaylıkla ayrılabilir. Hayatını etkileyen rutinini bozan büyük değişikliklerden çok etkilenir. Giyinmeye soyunmaya çalışır. Tişört Giyme, el yıkama kurulama, diş fırçalama gibi temel öz bakım becerileri gelişmeye başlar. Belki biraz daha uzun zamanda giyinir, ama yavaş yavaş alışacak. Tam olarak giyinme becerileri için yaklaşık 1 yıl daha lazım ama yine de bu deneyim için ona fırsat vermelisiniz.  Fermuarını kapatmaya çalışır. Belki de fermuarın baş kısmını takıp, geri kalanı çekmesi için ona bırakmalısınız. Düğmelerini iliklemeye çalıştığında hemen yardım etmeyip biraz uğraşmasına fırsat vermelisiniz. Bu dönemde ona küçük sorumluluklar vermek, görevlendirmek öz güvenini artırır. Basit işlerde size yardım etmesini isteyebilirsiniz. Ama  dikkat edin, çocuğun kapasitesini aşan sorumluluklar çocuğun bunalmasına ve başarısızlık duygusuna yol açar.

Hayal dünyası çok gelişmiştir. Hayali arkadaşları olabilir. Oyunlarda sanki birisi varmış gibi hayali kişilerle konuşabilir, hayali malzemelerle oyun kurabilir. Bir terlik, bebek rolünde, kucağında uyutulabilir, bir tahta blok onun için telefon olabilir.  Yanlış hareketlerini hayali başka bir kişinin yaptığını söyleyebilir. Gerçek mi, hayal mi yalan mı kendisi de anlamaz. O nedenle onun anlattığı şeye inanmamak onu üzer. Çünkü kendisi inanmıştır. Yalan söylediğini sanarak ona kızmanız, inanmamanız, itiraz etmeniz çocuğu üzer ve kendisine inanmadığınız için hayal kırıklığı yaşar. Hayal dünyası çok gelişmiş olduğundan hayali oyunlar oynayıp çizgi filmlerde gördüğü karakterlerin yerini alabilir, ya da çizgi filmlerdeki masal mekanlarında olduğunu varsayarak oyunlar üretir. Uydurduğu hikayeleri sizlere gerçekmiş gibi anlatabilir. Diğer çocuklarla oynamayı sever, ancak beraber oyun kurmaz. Genellikle aynı ortamda kendi oyununu oynar, ancak diğerinin oynadığı oyuncak caziptir, genellikle oyuncak çekişmesi yaşanır.  Bencildir. Arkadaşları ile paylaşmanın iyi bir şey olduğunun farkındadır. Zor gelse de oyuncaklarını, yiyeceklerini yavaş yavaş diğer çocuklarla paylaşmaya başlar. Sosyal becerilerini geliştirmek için diğer çocuklarla oynayabileceği ortamları yaratmak, parklarda, oyun gruplarında diğer çocuklarla sosyalleşmesine çalışmak iyi olur.

Bu yaşlarda şimdiye kadar korkmadıkları bazı şeylerden, karanlıktan korkabilirler. Gündüz yaşadıkları bu büyük değişim çocuklarda gece korkularına, kabuslara neden olur.

Artık renkleri, alfabenin bazı harflerini bilir, sayı kavramının farkındadır. 1 elma ile 10 elma arasındaki farkı net olarak anlar. Henüz zaman kavramını tam olarak anlamasa da, günün bölümlerini, sabah ile akşam arasındaki farkı anlayabilir.

Çocuğunuzu diğer çocuklarla karşılaştırmayın. Bu yaşta yapmasını beklediğiniz şeyleri yapmazsa üzülmeyin. Vücut sağlığı ve ruh sağlığı yerindeyse zamanla her şeyi öğrenecek. Eğer biraz geride olduğunu hissederseniz onu öğrenmesi için zorlamayın. Sadece nelerden zevk alıyor, neler yapabiliyor bulmaya çalışın ve onun zevk aldığı aktiviteleri yapın. Hayatın içinde zaten öğrenecektir. Onlar hayatı sürekli eğitim alınması ve öğrenilmesi gereken zorlayıcı bir deneyim olarak algılamamalı. Hayattan keyif almasını ve kendisi deneyimleyerek öğrenmesini hedef alın. Bu dönemde ona yapacağınız en güzel yardım onunla sürekli konuşmak, okumak ve lisan gelişimini desteklemektir. Problem çözme becerilerini artırmak için, ona küçük görevler verin. Mesela markete gittiğinizde alışveriş listesini ona söyleyin ve markette o malzemeleri bulmasını isteyin. Sofra kurarken sofraya koyacağınız malzemeleri ondan isteyin. Bulaşık makinesi boşaltırken kaşık çatal gözünü o boşaltsın. Bu günlük aktiviteler ona hem öğretici olacak hem de keyifli olacaktır. Yemek yaparken küçük Elma ile birlikte yapın. Malzemeleri saymak, miktarlarını belirlemek, onları karıştırmak çok öğreticidir ve matematik becerilerini geliştirir. Bu şekilde sayıları, renkleri, miktarları, karışımları doğal yol ile öğrenecektir. Oturup ona matematik dersi verir gibi sayı, miktar öğretmenize gerek kalmayacaktır.

Onunla beraber aynı sofrada yemek yemek sofra kurallarını öğrenmesi açısından önemlidir. Çoğu ailelerde ebeveynlerin çalıştığı ve buna fırsat bulamadığında, haftada 1-2 gün bile olsa buna dikkat etmek gerekir.

Ona günlük kurallar hakkında açıklamalar yapın. Bu kuralları onu korumak için uyguladığınızı anlatın. Mesela parkta, çimlerde rahat rahat koşabileceğini ama araba olan yollarda ebeveynin elinden tutması gerektiğini, çünkü arabalardan kendisinin korunamayacağını anlatın. Onu korumak için elinden tuttuğunuzu anlasın. Önceki zamanlarda, ona yeteri kadar serbestlik (mesela tehlike olmayan yerlerde özgürce koşması) ve güven (onu hiç aldatmadan, hep doğru söylemek) verdiyseniz, korunmak içgüdüsü ile size inanacak ve güvenecektir. Böyle olunca sizinle iş birliği yapması kolaylaşacaktır.

36 aylık elmanız:

  • Yürümede hala çok acemiyse ve sık düşüyorsa,
  • Merdiven çıkıp inmekte beceriksizse,
  • Basit oyunları (mesela lego, basit bozyap) başaramıyorsa,
  • Konuşması anlaşılmıyorsa,
  • Başka çocuklar ile oyun oynamak istemiyorsa,
  • Göz kontağı kuramıyorsa,
  • Daha önce yapabildiği bir şeyi şimdi yapamıyorsa,

doktorunuza başvurmalısınız.

36 Aylık Elmanız

  • Tek ayak üzerinde durabilir, 3 tekerlekli bisiklet sürebilir.
  • Düz çizgi çizebilir, daire çizmeye çalışır, kitap sayfalarını teker teker çevirebilir.
  • Anlaşılır konuşabilir, duyguları resimlerden anlayabilir.
  • Cümle kuramıyor, basit komutları anlamıyorsa,
  • Soyunup giyinmeye, fermuar çekmeye, düğme iliklemeye çalışır.
  • Arkadaşları ile oyun oynamaya başlar, paylaşmayı, sıra beklemeyi öğrenir.

Bu Ay:

  • 36 ay/3 yaş ta büyüme ve gelişiminin değerlendirilmesi için doktor kontrolüne gerek vardır.
  • Kan ve idrar tahlilleri yaparak kısa bir check up önerilir.
  • Diş bakımı kontrol edilmeli sorun varsa diş hekimine götürülmelidir.

Bu Yaşın Oyunları:

  • Saklambaç
  • Kovalamaca
  • Atma tutma
  • Bowling
  • Çizgi üzerinde yürüme
  • Balon yakalamaca
  • Oyun hamuru
  • Su oyunları
  • Gerçek dünyayı taklit eden oyuncaklar (telefon, ütü, tabak, fincan vs)
  • Zıt kavramlar (büyük/küçük, altında/üstünde, uzak/yakın)
  • Sembolik oyunlar
  • Oyun kurgulama
  • Üzerine binilen oyuncaklar
  • Müzikli düğmeli oyuncaklar
  • Dokunsal / Renkli kitaplar
  • Kitap okuma (uyku öncesi 5-10 dak.)
  • Resim yapma
  • Parmak boyası, el baskısı
  • Tekerleme, şarkı
  • Yap boz (4-5 parçalı)
  • Oyun arkadaşı (birlikte oynamaz)
  • Ev işleri,
  • Sorumluluk verme
  • Doğayı keşfetme

Not: Her bebeğin gelişimi farklıdır. Her biri başka bir alanda ileri olabilir. Bebeğinizi asla diğer bebeklerle karşılaştırmayın. Ayına uygun gelişmediğini düşündüğünüzde doktorunuza danışın.