İnfantil kolik

Genellikle sağlıklı bebeklerde, 2-3 hafta ile 4 ay arasında, haftada 3 günden fazla, günde 3 saat kadar süren ağlama nöbetleri olarak tanımlanır. Genellikle akşam saatleri başlar ve geceye doğru son bulur. Ayaklarını karnına çekerek ağlar. İnfantil koliğin bebeklerde görülme sıklığı % 17-30 arasındadır. Sigara içen annelerin bebeklerinde çok daha sık görüldüğü, anne sütü alanlarda daha az görüldüğü saptanmıştır. Ayrıca annenin duygusal durumunun da bu konuda etkili olduğu bilinmektedir. Stresli, deneyimsiz sinirli ve sabırsız annelerin bebeklerinde daha fazla gözlendiği dikkati çekmektedir. Bebeklerdeki bağırsak florası bozukluğundan kaynaklandığı düşünülmektedir.

İnfantil kolik nedeni şimdiye kadar net olarak saptanmamış, kendiliğinden geçen ve kalıcı sorun yaratmayan bir durumdur. Koliğin nedeni henüz bilinmemekle beraber; anne sütü alan bebekte annenin yediklerine allerji, mama alan bebekte mamanın içeriğine allerji, sindirim sisteminin tam olgunlaşmamış olması, artmış barsak gazı, bebeğin günlük rutinindeki değişiklikler, annenin endişesi/olumsuz duyguları ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

Kolik sırasında bebek ayaklarını karnına çekerek, yüksek sesle, aşırı ağlar. Karın sert, gergin ve şiştir. Bağırsak sesleri artmıştır. Bu durum 2-3 saatin sonunda kendiliğinden geçer. Bu durum genellikle sindirim sisteminin gelişmesi sonucu bebek 3-4 aylık olduğunda kendiliğinden geçer.

  • Annenin sigara, çay, kahve gibi uyku kaçıran, taşikardi yapan maddeler kullanması sütten geçerek bebeği de etkiler ve bebekte de bu tarz bulgular görülür. Bu maddeler kolik sancılarının artmasına sebep olur.
  • Gaz sancılarını azaltmak için bebekler dik pozisyonda beslenmeli, her beslenme sonrası gazları çıkarılmalıdır.
  • Bebeklerde cilt sorunları, kusma, iştahsızlık, kanlı dışkılama, kilo alamama gibi yakınmalarda varsa süt alerjisi olabileceği unutulmamalıdır.

Gazlı bebeklere nasıl yardımcı olalım?

  • Bebeğinizi rahatlatmak için öncelikle sizin rahat, sabırlı ve anlayışlı olmanız gerekmektedir. Her bebeğin ağlamasını farklı yöntemlerle durdurabilirsiniz. Fakat tüm bebekler için geçerli olan, kendisini güvende hissetmesidir. Bu şekilde anne ile bebek arasında sevgi ve güven bağı kurularak bebeğin kaygısı azaltılmalı, huzurunu sağlanmalıdır. Gaz sancıları tuttuğunda, anne-baba sakin olmalı, bebeği kucağına alıp, ninniler mırıldanıp, kucağında gezdirmeli, bebeği sakinleştirmelidir.
  • Ritmik hareketler ve devamlı sesler (elektrik süpürgesi veya saç kurutma makinesinin sesi gibi) sakinleştirici olabilir. Arabaya binmek, araba sesi bebeği rahatlatabilir.
  • Annenin stresi ile bebek de gerileceğinden annenin huzurunu temin edilmeli ve dinlenmesi sağlanmalıdır. Kolik ağrıları sırasında aşırı tepkilerden ve gerginlikten kaçınmalıdır.
  • Etraftaki uyaranların bebeği rahatsız ederek ağlamasına neden olmaması için özellikle akşam saatlerinde etrafın sakin ve huzurlu olması, ses ışık gibi uyaranların minimuma indirilmesi gerekmektedir.
  • Kolik saatlerine yakın ılık bir banyo yapılmalı ve banyo sonrası gaz masajı yaparak karın rahatlatılmalıdır.
  • Hava yutacağı için az beslemek, rahatlatmak için devamlı beslemek sakıncalıdır. Yeterli emdi ise bir süre beslemeden oyalamaya çalışmalıdır. Bazen bebek gazlı olduğu zamanlarda beslenmek istemeyebilir.
  • Karnına ütü ile kızdırılmış havlu veya sıcak su torbası koyarak karın kaslarını gevşetmek gerginliği azaltmak işe yarayabilir.
  • Annenin gaz yapan yiyeceklerden sakınması bazı doktorlar tarafından kabul gören bir uygulamadır. Ancak gaz yaptığı bilinen gıdaların çoğu, çok besleyici, bol süt yapan gıdalardır ve emziren annenin diyetinden çıkarılması sütün kalitesi konusunda endişeler yaratır. Anne hangi gıdayı keserse kessin, bebek gazlı bir bebekse kolik sancılarına engel olamayacaktır. Bu nedenle annenin kendisine dokunmayan, kendisinin severek yediği her şeyi yemesi, sütünün kaliteli ve bol olması bebeği için daha önemlidir. Benim düşünceme göre hiçbir gıda kesilmemeli ve anne kendisi rahatsız olmadıkça dilediğince beslenmelidir. Annenin tespit ettiği, kendisi yedikten sonra bebeğinin çok huzursuz olduğu bazı gıdalar varsa onlardan uzak durabilir.

Bebek masajı da gaz problemlerinde yardımcı olabilir. Karnını saat yönünde ovmak, 4 parmağınız ile sırta destek yapıp baş parmağınız ile karnı bastırarak ovmak, tersi yani 4 parmağınız ile karna destek yapıp bebeğin sırtını ovmak, bacaklarını dizden kırarak karnına doğru katlamak (aman dikkat: bacaklar yana doğru açık olmalı ve kalça eklemi bacaklar ayırık olacak şekilde tutulmalıdır.) , popoyu kaldırarak bacakları vücuda doğru kaldırmak, bebeğin ayak altına masaj yapmak bebeğin gaz çıkarmasına yardımcı olur.

Sevgili anneler, sevgili babalar unutmayın ki bu bir hastalık değil bir gelişim sürecidir ve kendiliğinden geçecektir. Bu dönemde üzülmemek elde olmasa da, en azından stres yapmayınız ve kendi stresinizi bebeğe geçirmeyiniz. Yapacağınız hiçbir uygulamanın, kullanacağınız hiçbir ilacın tam olarak etkili olmayacağını biliniz. Yukarıdaki önerileri uygulayabilirsiniz. Gaz yağları ile masaj yapabilir, gaz ilaçlarını, çaylarını kullanabilirsiniz. Bebekler için olan bu ilaçların hemen hemen hiç birinin önemli bir yan etkisi yoktur. Çoğu bitkisel ve doğal ürünlerdir ve atalarımızın ilk çağlardan beri uyguladığı doğal yöntemlerin doze edilmiş halidir. Bir kısım gaz ilacı da simetikon içeren gruptur ki bu madde kana geçmez ve hiçbir organa gitmez. Dolayısı ile yan etkisi yoktur. Kolik sancıları başa çıkamayacağınız kadar artarsa doktorunuza danışarak bu ilaçlardan birini seçerek başlayın ve 10- 15 gün kullandıktan sonra hala başarı elde edilmediyse, ikinci bir ilaca başlayabilirsiniz. Yine ağrılar devam ediyorsa doktorunuza danışmalısınız. Ağrı kesici, spazm çözücü ilaçlar da kullanılabilir. Ancak 4 aya kadar hemen hemen her gün sürecek olan bu şikâyet için her gün ağrı kesici kullanmak doğru olmaz. Çok şiddetli olduğunda, bebek ve anne çok yorulduğunda nadiren kullanılabilir. Bu konuda da doktorunuza danışmalısınız.

Bebeğin gazını çıkarma

Bebeğinizin meme veya biberonla süt emerken yuttuğu şey sadece süt değildir. Besleyici sıvı ile beraber hava da yutar ve bebek öğününü tamamladığında bu gazdan rahatsız olabilir. Bu nedenle emerken her 5-10 dakikada bir bebeğin gazının çıkarmak uygundur. Hem bu şekilde ilk günlerde çok yorgun olan bebeğin memede uyuyarak kendini besleyememesi önlenmiş olur. Beslenme sırasında uyandırılarak tekrar memeye koyarak, bebeğin o beslenme seansında iyi emmesi, iyi doyması ve arkadan da iyi uyuması sağlanmış olur. Gaz çıkarmak için birkaç pozisyon vardır: Omzunuza dayayarak, yüzü dışa aşağıya bakacak şekilde kucaginizda tutarak, dizleriniz üzerinde karın üstü yatırarak, dik oturur gibi eliniz üzerinde tutarak sırtını ovalayabilir, veya hafif vuruşlarla bazen de kuvvetli dokunuşlarla sırtına patpatlayabilirsiniz. Bunların hepsini deneyerek size en rahat gelen pozisyonu seçin.

Omzunuza dayama: Bebeği omzunuzda sıkıca tutun ve bir elinizle poposundan kavrayarak diğer elinizle sırtını ovalayabilir veya  hafifçe vurabilirsiniz. Bu yöntem birçok bebekte en iyi sonucu veren tutuş biçimidir. Ancak temiz bir bez ile omzunuzu korumayı unutmayın. Bebekler gaz çıkarırken hafif kusabilir.

Yüzü dışa aşağıya bakacak şekilde kucağa yatırma: Bebeği kolunuzun üzerinde meme emme pozisyonunun tersi yöne tutup, diğer elinizle sırtını ovabilir veya hafifçe vurabilirsiniz.

Dizlerinizin üzerinde bebeği karın üzeri yatırıp bir elinizle bebeği tutarken diğer elinizle sırtını ovabilir veya patpatlayabilirsiniz.

Dik tutma: Bebeğinizi kafası öne eğik olacak şekilde kucağınızda dik tutun ve bebeği bir elinizle, koltuk altından kavrayıp, göğüs bölgesine destek yapın diğer elinizle sırtını ovalayın.